Mavzu: Xromatografik analizning mohiyati

 
Ion almashinish xromotografiyasining qo’llanilishi.
Tabiiy suv tuproqdan olingan surimlar, o’simlik materiallardan olingan surimlarda ayrim ionlarni kontsentratsiyasi shu qadar kichik bo’ladiki, ularni kimyoviy usullar bilan aniqlash juda qiyin. Ko’pincha bunday qiyinchilikdan qutilish uchun katta xajmdagi eritma bug’latiladi.
Bu protsess ko’p vaqtni oladi,protsessdabir qancha murakkab operatsiyalar borligi tufayli analiz murakkablashadi.
Agar aniqlanayotgan ionning kontsentratsiyasini oshirish uchun ionitlardan foydalanilsa natijaga tez v oson erishiladi.
Aniqlanayotgan ionning kontsentralngan eritmasini olish uchun ionit orqali oldin juda kichik kontsentratsiyali eritma o’tkaziladi, shundan so’ng ionitga yutilgan ionlar minimal xajmdagi kislota ishqor eritmasi bilan yuvib stakanga tushiriladi. Kislota yoki ishqor bilan ionitlar yuvilganda ular yana o’zining avvalgi xolatiga o’tadi. Tuproq, mikroo’g’itlar va zaharli ximikatlar tarkibidagi Fe3+, Cu2+ Mn2+, So2+, Ni2+ kationlarini mikromiqdorlarini aniqlash kishlok xujaligi praktikasida ko’p uchraydi. Bu ionlarni yigib, so’ngra ularni kontsentrlangan eritmalarini hosil qilish uchun ularning neytral yoki kuchsiz kislotali muxitga ega bo’lgan eritmalardan foydalanish mumkin. Bu eritmalar kuchli kislotali N-kationitlar orqali o’tkaziladi. Bunda kationlar kontsentratsiyasining un, yuz marta ortishiga erishish mumkin Misol tarikasida suyultirilgan eritmadagi Fe3+, yoki Cu 2+ ionini yig’ish va uning kontsentrlangan eritmasini hosil qilish bilan tanishaylik. Analiz uchun tarkibida Fe3+ yoki Cu 2+ kationi bor tuzni o’ta suyultirilgan 1,5-2 l eritmasi olinadi.
Aniqlanayotgan ionning kontsentralngan eritmasini olish uchun ionit orqali oldin juda kichik kontsentratsiyali eritma o’tkaziladi, shundan so’ng ionitga yutilgan ionlar minimal xajmdagi kislota ishqor eritmasi bilan yuvib stakanga tushiriladi. Kislota yoki ishqor bilan ionitlar yuvilganda ular yana o’zining avvalgi xolatiga o’tadi. Tuproq, mikroo’g’itlar va zaharli ximikatlar tarkibidagi Fe3+, Cu2+ Mn2+, So2+, Ni2+ kationlarini mikromiqdorlarini aniqlash kishlok xujaligi praktikasida ko’p uchraydi. Bu ionlarni yigib, so’ngra ularni kontsentrlangan eritmalarini hosil qilish uchun ularning neytral yoki kuchsiz kislotali muxitga ega bo’lgan eritmalardan foydalanish mumkin. Bu eritmalar kuchli kislotali N-kationitlar orqali o’tkaziladi. Bunda kationlar kontsentratsiyasining un, yuz marta ortishiga erishish mumkin Misol tarikasida suyultirilgan eritmadagi Fe3+, yoki Cu 2+ ionini yig’ish va uning kontsentrlangan eritmasini hosil qilish bilan tanishaylik. Analiz uchun tarkibida Fe3+ yoki Cu 2+ kationi bor tuzni o’ta suyultirilgan 1,5-2 l eritmasi olinadi.