Mavzu; Xromatografik analiz usullari. Reja: Qattiq-suyuq fazali xromatografiyaga (qsx)

Xromatografiya qachon kash qilingan? Xromatografiyaga rus botanik- olimi M.S. Svetning tadqiqotlari asos soldi va uni 1903 yilda bosib chiqarilgan ,, Adsorbision hodisalarning yangi kategoriyasi va ularning biokimyoviy analizda qo’llanilishi’’ nomli maqolasida bayon etdi. O’zi taklif etgan usulning asoslarini Svet quyidagicha tarifladi: ,, Aralash eritma adsorbent ustuni orqali filtrlanganda pigmentlar … turli rangdagi alohida zonalarga ajraladi. Murakkab pigmentlarning turli tarkibiy qismlari spektrdagi yorug’lik nurlari singari adsorbent ustunida ma’lum qonuniyat asosida bir- biridan har xil rangdagi qavatma- qavat bo’lib ajraladi va ularning sifat jihatdan aniqlash imkoni tug’iladi. Bunday rang-barang preparatni xromatogramma, tegishli usulni esa xromatografik usul deb atadi.

• Xromatografiya qachon kash qilingan? Xromatografiyaga rus botanik- olimi M.S. Svetning tadqiqotlari asos soldi va uni 1903 yilda bosib chiqarilgan ,, Adsorbision hodisalarning yangi kategoriyasi va ularning biokimyoviy analizda qo’llanilishi’’ nomli maqolasida bayon etdi. O’zi taklif etgan usulning asoslarini Svet quyidagicha tarifladi: ,, Aralash eritma adsorbent ustuni orqali filtrlanganda pigmentlar … turli rangdagi alohida zonalarga ajraladi. Murakkab pigmentlarning turli tarkibiy qismlari spektrdagi yorug’lik nurlari singari adsorbent ustunida ma’lum qonuniyat asosida bir- biridan har xil rangdagi qavatma- qavat bo’lib ajraladi va ularning sifat jihatdan aniqlash imkoni tug’iladi. Bunday rang-barang preparatni xromatogramma, tegishli usulni esa xromatografik usul deb atadi.

Xromatografiya nimaga asoslangan? Moddalarni xromatografik ajratish usullari sorbsiya jarayonlariga asoslangan. Gaz, bug’ yoki erigan moddaning qattiq yoki suyuq erituvchilarga (sorbentlar) yutulishi sorbsiya deyiladi. Teskari jarayon desorbsiya deyiladi. Sorbsiya adsorbsiya (fazaning yutuvchi sirtiga yutilishi) va absorbsiya (fazaning yutuvchi hajmiga yutilishi) dan iborat.

• Xromatografiya nimaga asoslangan? Moddalarni xromatografik ajratish usullari sorbsiya jarayonlariga asoslangan. Gaz, bug’ yoki erigan moddaning qattiq yoki suyuq erituvchilarga (sorbentlar) yutulishi sorbsiya deyiladi. Teskari jarayon desorbsiya deyiladi. Sorbsiya adsorbsiya (fazaning yutuvchi sirtiga yutilishi) va absorbsiya (fazaning yutuvchi hajmiga yutilishi) dan iborat.