Mavzu: Xotira xaqida umumiy tasavvurlar. Xotiraning neyrofiziologik asoslari va bioximik nazariyalari Reja

Tayanch iboralar

Amneziya (lot. A - inkor etish, mnesus - xotira) - miyaning turli qismlarining jarohatlanishi natijasida xotiraning yo’qolish holati.

Assosiasiya (lot. associatio - birlashtirmok) - psixik hodisalar orasidagi o’zaro bog’lanish, u ma'lum qonunlar bo’yicha tarkib topadi (jumladan, fazodagi yondoshlik, xronologik o’xshashlik, qarama - qarshilik va b.).

Mantiqiy xotira - xotira turlaridan, materialni ma'no tomondan o’zaro bog’langan holda tushunib esda qoldirishga asoslanadi.

Mexanik xotira (yunon. Mechane - qurol, mashina) - materialning ma'nosiga tushunmagai holda

takrorlashdan iborat xotira.

Operativ xotira (lot. oreratio - harakat) - xotira turlaridan biri. By ma'lum faoliyatni bajarish jarayonida ifodalanadi, uzoq muddatli xotiradan vaqtincha foydalanadi.

Paramneziya (yunon. rara - oldida, yonida mnosis - eslash) - sodir bo’layotgan voqealarning qachonlardir boshdan kechirilgandek bo’lib tuyulishidan iborat xotira kasalligi.

Proaktiv tormozlanish (lot. proaktivus - o’ta faol. yunon. tormoz) - avvalgi faoliyatning qayta - qayta kun takrorlanishi natijasida keyingi materiallarni esga tushirishning yomonlashuvi.

Reminissensiya (lot. reminiscentia - eslamoq) - avval unutilgan deb hisoblangan materiallarning keyinchalik esga tushishidan iborat xotira jarayoni, ya'ni vaqtinchalik unutish

holati.

Retroaktiv tormozlanish - (lot. Retru - orqaga, activus - faol, harakatchan) - oldin eslab qolingan materiallarni keyingi faoliyat ta'sirida vaqtincha unutish.

Tanib olish - oldin esda qoldirilgan narsalarni qayta idrok qilish orqali obraz

tariqasida esga tushirishdan iborat xotira jarayoni.

Uzoq muddatli xotira - xotira turlaridan. Bu bilimlarni, shu bilan birga ko’nikma va malakalarni uzoq vaqtgacha esda saqlashni ta'minlaydi, hamda g’oyat ko’p hajmdagi axborotni esda tutish bilan xarakterlanadi.

Unutish - oldin esda olib qolingan ma'lumotlarni keyinchalik qayta esga tushira olish imkoniyatining yo’qligi jarayoni.

Xotira - aks ettirilgan narsa va hodisalarni, tajribani esda qoldirish, esda saqlash va zarur bo’lganda esga tushirishdan iborat psixik jarayon.

Esga tushirish - xotira jarayonlaridai biri, buning natijasida oldin esda olib qolingan bilimlarni faollashtirish yuzaga keladi.

Esda olib qolish - yangi qabul qilingan axborotlarni oldin egallangan bilim va tajribalar bilan bog’langan holda esda saqlashga qaratilgan psixik faoliyat.

Qisqa muddatli xotira - qisqa muddatga esda qoldirish ta'minlaydigan xotira turi.

Mustaqil ishlash uchun tavsiya etilayotgan mavzular

1. 
   Xotira haqida tushuncha.
   
2. 
   Xotira turlari.
   
3. 
   Xotira jarayonlari.
   
4. 
   Xotira tiplari.
   
5. 
   Xotira tasavvurlari.
   

Xotira borasidagi tadqiqotlar.