Mavzu: Xondamirning ‘‘Makorim ul-axloq’’ asarida Navoiy shaxsiyati va faoliyatiga doir qarashlar. Mavzu: Xondamirning ‘‘Makorim ul-axloq’’ asarida Navoiy shaxsiyati va faoliyatiga doir qarashlar

Xondamir Agraga kelgach, Boburning yaqin odamlari qatoridan joy oladi va 1529 yili Boburni Bengaliya va Gang daryosi sohili tomon qilgan yurishi paytida kuzatib boradi. Bobur vafotidan soʻng, uning vorisi Humoyunning (1530–1556) xizmatida boʻlib, 1534 yili u bilan birga Gvaliorda boʻladi va Gujoratga qilgan yurishida qatnashadi. Ayni vaqtda, u “Humoyunnoma” asarini yozadi va bu xizmati uchun “Amir al-muarrixin” (“Tarixchilar amiri”) unvoniga sazovor boʻladi. Xondamir 1534 yili Humoyun bilan Manduga qaytib kelayotganda vafot etadi. Uning vasiyatiga koʻra jasadi Dehlidagi qabristonga – Nizomiddin Avliyo, shoir Xusrav Dehlaviylar yoniga dafn etiladi.

Xondamir Agraga kelgach, Boburning yaqin odamlari qatoridan joy oladi va 1529 yili Boburni Bengaliya va Gang daryosi sohili tomon qilgan yurishi paytida kuzatib boradi. Bobur vafotidan soʻng, uning vorisi Humoyunning (1530–1556) xizmatida boʻlib, 1534 yili u bilan birga Gvaliorda boʻladi va Gujoratga qilgan yurishida qatnashadi. Ayni vaqtda, u “Humoyunnoma” asarini yozadi va bu xizmati uchun “Amir al-muarrixin” (“Tarixchilar amiri”) unvoniga sazovor boʻladi. Xondamir 1534 yili Humoyun bilan Manduga qaytib kelayotganda vafot etadi. Uning vasiyatiga koʻra jasadi Dehlidagi qabristonga – Nizomiddin Avliyo, shoir Xusrav Dehlaviylar yoniga dafn etiladi.

Xondamirning ikki farzandi – birining ismi Amir Mahmud, ikkinchisi Sayyid Abdulxon boʻlgan. Amir Mahmud Shoh Ismoil va Shoh Taxmasp (1524–1576) hukmronlik qilgan davr tarixini yoritgan asar muallifi boʻlib, asar Muhammadxon Sharafiddin Takaliyga bagʻishlangan. Ushbu asar “Ravzat us-Safaviya” (“Safaviylar bogʻi”) da keltirilgan maʼlumotga koʻra, oʻsha davr olimlari orasida katta eʼtibor qozongan.

Xondamir butun umri davomida, taxminan oʻn uchta asar yozgan boʻlsa, bizgacha shu asarlarning sakkiztasi yetib kelgan.

Muarrixning “Maʼosir ul-muluk” (“Hamasr podshohlarning tarixi”) asari Alisher Navoiy iltimosiga koʻra va unga minnatdorchilik izhori tariqasida 1498–1499 yillarda yozilgan. Bu asar podshoh hamda qadimgi donishmandlarning xayrli ishlari haqida aytilgan hikmatnamo gaplarni oʻz ichiga oladi.