Mavzu: xalqaro tashkilotlarda bola huquqlarini himoya qilish

Xotin-qizlarga nisbat alohida etibor
UNICEF Xotin-qizlar qo'mitasi bilan hamkorlikda O'zbekistondagi bolalarni himoya qilish tizimini baholadi va bolalarni himoya qilish tizimini mustahkamlash uchun asos yaratdi, bu esa mamlakatning keng ko'lamli va ma'muriy islohotlar kun tartibiga kiritiladi (2018-2021 yillar). Islohotlar bo`yicha muhim tavsiyalar holatlarni o`rganich yondashuvi orqali amalga oshiriladigan ijtimoiy hodim kasbiga sarmoya qilishni va Homiylik va Vasiylik, hamda tuman darajasidagi balog`at yoshiga yetmaganlar ishlari bo`yicha mahkamalararo komissiyani birlashtirish yo'li bilan Ijtimoiy Ishlar Departamentini tashkil qilish orqali amalga oshiriladi. 
Ijtimoiy ish
Hukumat O'zbekiston Milliy universitetida ixtisoslashgan ijtimoiy ish bo'limini tashkil etdi. YuNISEF o'qituvchilarning o'quv rejalarini ishlab chiqish va o'qitish shaklida texnik yordam ko'rsatdi.
Bolalar uchun adolat
Bosh prokuratura tomonidan UNICEF bilan hamkorlikda olib borilayotgan qonunchilik islohotlari bo'yicha idoralararo ekspertlar guruhi Jinoyat va Fuqarolik protsessual kodekslariga, jumladan, jabrlangan bolalar va guvoh bolalarni himoya qilish, qonuniy kafolatlar va qonun bilan muammoga uchragan bolalar uchun ozodlikdan mahrum etishni muqobil usullarni kengaytirishni o`z ichiga oladi.UNICEF bolalar huquqlarini hurmat qiladigan dunyoga o'z qarashlarini amalga oshirish uchun O'zbekistondagi davlat institutlari, fuqarolik jamiyati, ommaviy axborot vositalari, professional uyushmalar va ilmiy muassasalar bilan, shuningdek, xalqaro hamkorlar bilan yaqin hamkorlikda ish olib boradi.

70 yildan beri dunyoda va 24 yil mobaynida O'zbekistonda, UNICEF faoliyatini bolalar va ularning oilalari hayotini yaxshilash uchun, o`z e`tirborini ayniqsa eng qiynalib qolganlarga qaratgan holda, yuritmoqda.

Dunyo bo`ylab katta qiyinchiliklar mavjudligiga qaramay, UNICEF xodimlari har bir bolaning ovqatlanish, tabiiy ofatlardan va zo'ravonliklardan himoya qilinish va tenglik huquqlarini amalga oshirish uchun ishlaydi.
UNICEF Bola huquqlari to’g’risidagi konvensiyaga amal qilib, uning qoidalari bolalarga nisbatan etika tamoyillari va xalqaro standartlarga muvofiq amalga oshirilishini ilgari suradi.

UNICEF o'zining hamkorlik dasturlari orqali O'zbekiston hukumatiga markaziy va mahalliy darajada bolalar va ularning oilalari huquqlari va farovonligi bilan bog'liq masalalarni hal etishda fuqarolik jamiyati tashkilotlari, parlament, jamoalar, yoshlar, ommaviy axborot vositalari, hamda ko'p tomonlama va ikki tomonlama rivojlanish bo'yicha hamkorlar bilan birgalikda yordam ko'rsatdi.

Xulosa
Ta’kidlash joizki, Qonun normalarining yarmidan ko‘pi bola huquqlarining kafolatlarini bɟlgilashga bag‘ishlangan10 . Yuqoridagilardan kɟlib chiqib, aytish mumkinki, o‘tgan davr mobaynida, mamlakatda bolalarning huquqiy jihatdan himoyalashning xalqaro va milliy huquqiy asoslari yaratildi va ular hayotga jalb etilib borilmoqda. Mazkur huquqiy hujjatlarda bolalar, shuningdɟk, aholining boshqa barcha qatlami vakillarining ham bola huquqlari sohasidagi huquqiy madaniyatini shakllantirish va rivojlantirishga katta e’tibor qaratilgan. Bu yo‘nalishda huquqiy tarbiya muhim ahamiyat kasb etadi. Bu boradagi tɟgishli xalqaro hujjatlar, parlamɟntning qonun va qarorlari, mamlakat Prezidentining g‘oyalari, tegishli farmon va farmoyishlarining ijrosining samarasi o‘laroq, bugungi kunda mamlakatimizda maktabgacha va umumiy o‘rta ta’lim muassasalari, oliy o‘quv yurtlari va oliy o‘quv yurtidan kɟyingi ta’limda huquqiy ta’lim tizimi yaratildi. Bola huquqlari o‘rganish masalasi mazkur tizimning tarkibiy qismiga aylandi. Alohida qayd etish kɟrakki, aholida bola huquqlariga oid huquqiy madaniyatini shakllantirishda hukumat tomonidan qabul qilingan quyidagi dasturiy hujjatlar ham muhim ahamiyatga ega. Har yili qabul qilinadigan davlat dasturlarida yoshlar muammosi doimo diqqat marqazida bo‘lmoqda. Ayniqsa, 2008-yilni “Yoshlar yili”, 2010-yilni “Barkamol avlod yili”, 2014-yilni “Sog‘lom bola yili” Deb e’lon qilinishi bolalar, yoshlar va ularning tarbiyasi davlat siyosatining bosh masalasi ekanligini ko‘rsatib bɟrdi. Ayniqsa, bu borada mamlakat miqyosida amalga oshirilayotgan turli tadbirlar yoshlarning huquqiy madaniyatini, ularning huquq va erkinliklarini samarali amalga oshirishda muhim ahamiyat kasb etmoqda12 . Xulosa qilib aytganda, mamlakatda bugungi kunda aholining bola huquqlari oid huquqiy madaniyatini rivojlantirish bo‘yicha huquqiy asos va institutsional tizim yaratildi va u takomillashtirib borilmoqda. Ammo, qonunlarni ishlashi, ular Pɟxanizmlarining samaradorligi birinchi o‘rinda, aholining huquqiy madaniyatining qay darajada ekanligiga bog‘liqdir. Uni esa, bu boradagi ta’limsiz erishib bo‘lmaydi. Shuning uchun ham, mamlakatda inson huquqlari sohasidagi ta’limni rivojlantirish bilan bir qatorda, uning aholisining katta qismini tashkil etuvchi bolalarning huquqlarini ham maxsus o‘qitish bugungi kunning dolzarb masalasiga aylanmoqda.