Mavzu: Xalqaro savdo. Xalqaro mehnat taqsimoti va xalqaro savdo to‘g‘risidagi turlicha nazariyalar

2.4.3.-rasm. Kesishuvchi talab
K esishuvchi talab nazariyasi – bu turli mamlakatlardagi iste’molchilarning daromadlari va istak-hohishlari deyarli bir xil bo‘lganligi sababli har bir mamlakat uchun ishlab chiqarishda va ichki bozorda yaxshiroq tajriba to‘plangan tovarlarni eksport qilish oson bo‘lishidir.
Nazariyaning grafik ko‘rinishi quyidagicha: faraz qilaylik, ikki mamlakat mavjud, birinchi mamlakatda daromad darajasi A dan S gacha, bu daromad darajasida ushbu mamlakatda sotiladigan tovarlar sifati A’ dan S’ gacha. Ikkinchi mamlakatda esa daromad darajasi V dan D gacha, bu daromad darajasida ushbu mamlakatda sotiladigan tovarlar sifati V’ dan D’ gacha. Ikki mamlakat o‘rtasidagi savdo sifati V’ dan S’ gacha bo‘lgan tovarlar bilan amalga oshadi. CHunki bu oraliqda ikki mamlakatdagi iste’molchilarning talabi kesishadi.


Tayanch iboralar: tashqi savdo, xalqaro savdo, eksport, import, reeksport, reimport, mutloq ustunlik, nisbiy ustunlik, tashqi savdo aylanmasi, GATT, JST.
Nazorat uchun savollar:

1. 
   Tashqi savdo deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   XX asrning ikkinchi yarmidan boshlab xalqaro savdoning jadal rivojlanishiga qanday omillar ta’sir ko‘rsatgan?
   
3. 
   Sizning fikringizcha, XXI asrda tashqi savdoning rivojlanishiga asosan qanday omillar ta’sir ko‘rsatadi?
   
4. 
   Mintaqaviy integrasion jarayonlarning kuchayishi xalqaro savdoning rivojlanishiga qanday ta’sir ko‘rsatmoqda?
   
5. 
   Mutloq ustunlik nazariyasini tushuntirib bering.
   
6. 
   Nisbiy ustunlik nazariyasini tushuntirib bering.
   
7. 
   Xalqaro savdoning vanday yangi rivojlanish nazariya va modellari bor?
   
8. 
   Xalqaro savdo nazariya va modellarining amaliy tatbiqini tushuntirib bering.