Mavzu: virusologiyaning predmeti

aytib, bu hodisani mohiyatini ochib berishadi va ularni
bakteriofaglar deb atashadi.

---

Olingan faktlar va kuzatishlar asosida bir necha yillar ilgari I.Mechnikov - O‘ta kichik 
mavjudotlar biologiyasini o‘rganish virusologiyaning rivojlanish yo‘lidan borishini, 
mikrobiologiyaning rivojlanishi va takomillashishi ko‘zga ko‘rinmas dushmanlarni 
uchratilishini va yuqumli kasalliklar haqidagi qo‘rquvni yo‘qotilishiga olib keladi‖-
deb, bashorat qilgan edi. Uning vafotidan (1916 y.) keyin u aytganidek virusologiya 
fanining rivojlanishi boshlandi. Viruslarni o‘rganishni yangi metodlarini ochilishi 
qator viruslarni kashf qilinishiga sababchi bo‘ldi.

---

Hayvon viruslarini ochilishi
Ivanovskiyni tamaki mozaikasini 
ochilishida qo‘llagan ―bakterial 
filtrdan filtrlash metodi‖ni 
qo‘llash natijasida 10 dan ortiq 
virus kasalliklarini qo‘zg‘atuvchi 
viruslar kashf qilindi (65). Viruslar 
ochilishidan 6 yil keyin odam va 
hayvon viruslaridan ―oqsim‖-
yashchur virusini Leffler va Frosh 
kashf qilishdi. Bu olimlar 
yashchurga qarshi immunizatsiya 
qilish usullarini ishlab chiqish 
ustida ish olib borar edilar.
Ular bu tajribalaridan natijasida 
aft suyuqligini 
filtrdan 
o‘tkazilganda ham bu suyuqlikda 
ko‘payish xususiyatiga ega, 
yorug‘lik mikroskopida 
ko‘rinmaydigan ―o‘ta mayda 
kasallik qo‘zg‘atuvchisi‖ bor 
degan
xulosaga kelishadi. Bu fikr shu 
vaqtgacha tabiati yaxshi 
o‘rganilmagan chechak, 
skarlatina, qizamiq, toshma tif va 
h.larga ham qo‘llanila boshlandi.
Ivanovskiy, Leffler va Froshlarni 
ishlari faqat o‘simlik kasalliklari 
uchungina emas, balki hayvon va 
odamlarni kasalliklarini 
patalogiyasini aniqlash va kurash 
choralarini ishlab chiqishda katta 
ahamiyat kasb etdi. Bu 
kashfiyotlar zamonaviy 
biologiyada ham katta 
ahamiyatga ega ekanliklari 
tasdiqlandi.

---

1903 y. Ru degan olim
shunga o‘xshash
agentlarni – shoxli mollar
perepnevmoniyasi‖ni
o‘rganib ularni
―ko‘rinmas mikroblar‖ 
deb ataydi, Remlyanje
ham shu borada ish olib
borib, mazkur agentlarni
tabiatiga urg‘u berib
ularni