мавзу: вариация кўрсаткичлари ва дисперсион таҳлил асослари.

8-Мавзу. Танланма кузатиш.
Амалий машғулот – 4 соат
1. Қисқача услубий кўрсатмалар.
Ўрганилиши лозим бўлган тўпламдан зарурий миқдордаги бирликлар махсус илмий асосланган усуллар билан танлаб олинса ва улар устида ўтказилган кузатиш маьлумотлари бутун тўпламга тарқатилса, бундай усул танланма кузатиш дейилади.
Танланма кузатишдан қуйидаги мақсадаларда фойдаланилади:
1. Вақт ва маблағни тежаш;
2. Кузатиш обьектини кенгроқ ва чуқурроқ ўрганиш;
3. Ёппасига (ялпи) кузатиш маьлумотларини текшириш;
4. Сифати тез бузиладиган ёки қийматини бутунлай йўқатадиган маҳсулотларни текшириш.
Агар танлашда бош тўпламнинг муҳим хусусиятлари намоён бўлса, репрезентатив дейилади. Бош тўплам ва танланма тўплам кўрсаткичлари ўртасидаги тафовутлар репрезентативлик хатолари дейилади:
- ўртача учун;
- салмоқ учун.
Ихтиёрий танланма кўрсаткич (х) хатосининг юқори чегараси унинг хатоси билан ишонч коеффициентининг (t) кўпайтмасига тенг:
Амалаий ва ўқув масалалар ечилганда ишонч коеффициентининг асосан қуйидаги қийматлари кенг қўлланилади:

T	1.00	1.96	2.00	2.58	3.00
P (t)	0.683	0.950	0.954	0.990	0.997

Танланма ўртача миқдорнинг ўртача хатоси танлаш усуллари схемаларига қараб ҳисобланади: