Mavzu: umumta’lim maktablardagi yagona grafig tizim to’G’risida tushuncha berish. Mundarija. Kirish I bob umumta’lim maktablardagi yagona grafig tizim to’G’risida tushuncha

Foydalanish interfeysi – ishchi stoli va uning elementlari

1. Tushuvchi menyular paneli
2. Ob`ektlar xususiyatlari paneli – Свойство
3. Standart menyular paneli –Стандартное
4. Chizish uskunalari paneli – Черчение
5. Taxrirlar uskunalari paneli - Изменит
6. Ob`ektlarga bog`lanish – Обьектная привязка
7. O‘lcham qo‘yish buyruqlari paneli - Размер
8. Muloqotlar oynasi
9. Holatlar qatori
“Nuqta” chizish buyrug`i
Bu buyruq quyidagi algoritm asosida amalga oshiriladi:
Chizish panelidagi «Точка» - nuqta uskunasining tugmasi yuklangach, muloqotlar darchasida «Nuqtani kiriting» so‘rovi paydo bo‘ladi. Unga javoban nuqtani ekranda «Sichqon» yordamida kursor nishoni bilan ixtiyoriy joyga kiritiladi yoki X1va Y1 koordinatalari, masalan, 55 va 77 kiritib, «Enter» bilan qayd etiladi va ekranda nuqta belgilanadi. Shunda, nuqta piksel ko‘rinishida bo‘lgani uchun ko‘zga tashlanmaydi. Shuning uchun, tushuvchi menyular qatoridagi «Формат» menyusi va undagi «Отображение точек» - nuqta qiyofasi uskunalari yuklanadi, shunda ekranda nuqtalarning qiyofasi oynasi paydo bo‘ladi, 1 va 2- rasm.

1- rasm 2- rasm
Undan birortasi masalan, aylana ko‘rinishi tahlil qilingan 5% da tanlanadi va «OK» tugmasi yuklanadi.
Shunda, ekranda koordinatalari bilan kiritilgan nuqtalar aylana ko‘rinishida tasvirlanib qoladi. Nuqtani istalgan qiyofasini 7-rasmda keltirilgan oynadan tanlab olish mumkin. Unga rang berish va o‘rnini o‘zgartirish kesma kabi bo‘ladi.
“Kesma” chizish buyrug`i
CHizish panelidagi «Отрезок» - kesma chizish tugmasi yuklangach, muloqotlar darchasida «Boshlang`ich nuqtasini kiriting» so‘rovi paydo bo‘ladi.
Unga javoban, «Sichqon» yordamida kursor nishoni bilan ekranning ixtiyoriy joyida kesmaning birinchi nuqtasi kiritiladi. Shunda, navbatdagi, «Keyingi nuqtasini kiriting» so‘rovi paydo bo‘ladi, 3- rasm.
3- rasm
3. Bu so‘rovga ham dastlabki nuqtaning koordinatalarini kiritgan kabi kursorni ekranning istalgan joyiga qo‘yib ixtiyoriy o‘lchamdagi chizma yoki X2,Y2 yoki X2i,U2i koordinatalarini kiritilsa (masalan, 100 mm) ekranda kesma paydo bo‘ladi, 4- rasm.
4- rasm
Muloqatlar darchasida ikkinchi to‘g`ri chiziqni chizish uchun navbatdagi nuqtani kiritishni so‘raydi. Bunday nuqtalarni ketma - ket kiritib, ko‘plab kesmalarni ketma - ket o‘tkazish mumkin.
Kesma chizish buyrug`idan chiqish uchun «Enter» yoki «ESC» tugmasini ketma - ket ikki marotaba yuklanadi.
Ikkinchi va uchinchi kesmalarni o‘tkazgach, keyingi so‘rovda, qavs ichida «Замкнуть» - «Birlashtirish» yoki «Отменить» - «Bekor qilish» qo‘shimcha buyruqlari paydo bo‘ladi, 5- rasm.
«Замкнуть» - «Birlashtirish» so‘zining bosh harfini terib, «Enter» yuklansa, oxirgi kesma uchi birinchi kesmaning boshlang`ich nuqtasi bilan birlashib qoladi.
5- rasm