Mavzu: Umumiy sitoembriologik usullardan foydalana olish

Amaliy mashg`ulot uchun zarur materiallar:
Tirik yoki sirtda fiksasiya qilingan liliya - Lilium, ssilla - Scilla,
ayiqtovon - Ranunculus, bodring - Cucumus, olma - malus, do41 ana -
Crataegus, olcha - cerasus, no'xat - Pi sum, loviya - Phaslolum.
Ishni bajarish tartibi: Gul formulasi va diagrammasining aniq b o iish i uchurt namuna sifatida no'xatning gulini olish mumkin. Bu - tirik zigomorfgul.
Formulada gulning zigomorfligi T belgisi bilan belgilanadi.
Sterioskopik mikroskop yordamida gul q ism lari yaxshilab kuzatiladi.
Uning gulkosacha, gultoj, changchi si va urug4chisi aniqlanadi.
Shundan so'ng gulda ularning necha davrada joylashgani va bir-biriga
nisbatan joylashuvi, kosacha. tojbarg va changchining joylashish
o'rni va bir-biri bilan tutash yoki alohida joylashganligi aniqlanadi.
Gul qo'rg'onini sinchiklab kuzatgach, gul qo'rg'onining bittasini
laboratoriya ignasi bilan ehtiyotkorlik bilan ajratib olib. predmet
oynasiga qo‘yiladi va tahlil qilinadL U davra bo'lib joylashgan bitta
о 4 za.ro tutash gulkosa bargidan iborat. Shunga ko'ra gul formulasi da uni
Sa deb ko'rsatiladi. Toj bargi ham 5 ta S 0 5 bo‘lib, gulkosacha bargi
bilan navbatlashib joylashgan, Alohida ta’kidlash joizki, toj barglaming
shakli bir xil emas. Eng kattasi (ulkani) bayroq voki parus, ikki yon
tomondagisi - eshkak, ikkita to 4tash tojbarg qayiqcha deb ataiib, unda
changchilar va urug'chi joylashgan.
Shundan qilib, ular (tojbarglar)ning soni 5 ta va formulasi SOr+,
bo‘ladi.
Shundan so'ng androsev tuzilishi kuzatilib, unda changchilarning
soni o'nta ekaniigi aniqlanadi. Ularning to'qqiztasi o'zaro qo\shilib, nay
hosil qilganligi va bittasi alohida joylashganligiga e’tibor beriladi.
Tuguncha shakllangan, gul changchilari bir davrada hosil bo'lgan
holda joylashgan, shunday ekan androseyning fonnulasi А г ,v
Kuzatilayotgan o'simlikning gulqo'rg‘onida ginesey faqat bitta
meva bargidan shakllangan. Ginetsey ~ urug'chi erkin, na kosacha va
na tojbarg bilan tutash bo‘lmagan holda joylashgan. U faqat o'zining
tub qismi gul o'mi bilan tutashgan. Shunga ko'ra no'xatning urug4chisi
ustki degan xulosaga kelish mumkin. Shundan kelib chiqib no‘xatning
gulqo‘rg‘oni formulasini f SA ,5. S 0 3 A G1 shaklida yozilsa, xato
bo`lmaydi.
Gul qo'rg'onida gul qismlarining soni va ularning o'zaro jonlanishini
bilsangiz, gul diagrammasini chizish qiyin bo`lmaydi.