Mavzu: tuproqning morfologik belgilarini o’rganish uslublari режа

mAVZU:TUPROQning MORFOLOGIK BELGILARINI o’RGANISH USLUBLARI
Режа:
1.Tuproqning morfologik belgilarini hosil bo’lishi.

2. Tuproqning morfologik belgilarini o’rganish uslublari.

Tayanch iboralar: Tuproq, morfologik belgilar, rang, mexanik tarkib, struktura, qovushma, yangi yaralma, qo’shilmasi, tuproq klassifikasiyasi.

Tuproq paydo bo’lish jarayonlari natijasida tuproqning ona jinslardan farq qiladigan muhim qator tarkibiy qismlari, xossalari va belgilari yuzaga keladi. Tuproq profilini tashkil etuvchi genetik gorizontlar o’ziga xos tashqi morfologik belgilari bilan ajralib turadi. Tuproqlar, sodir bo’ladigan ichki jarayonlarni, ularning paydo bo’lishi (genezisi) ni va rivojlanish tarixini namoyon etadigan, morfologik belgilar deb ataladigan, tashqi ko’rinishga ega. Ana shu belgilar asosida tuproqlarni ona jinslaridan va bir-biridan farqlab ajratish hamda tuproq paydo bo’lish jarayonlarining borishi, uning jadalligi haqida umumiy tasavvurga ega bo’lish mumkin. Tuproqning morfologiyasi haqidagi asosiy fikrlar V.V.Dokuchayev tomonidan aytilgan bo’lib, S.A.Zaxarov uni takomillashtirdi.

Tuproqning asosiy morfologik belgilariga: tuproq profilining tuzilishi, tuproq va uning alohida gorizontlarining qalinligi, rangi (tusi); mexanik tarkibi; strukturasi; qovushmasi; yangi yaralmasi va qo’shilmasi singarilar kiradi. Bularni o’rganish maqsadida tuproq chuqur (razrez) lari kovlanadi (4-rasm).

-rasm. Tuproq chuquri (kesmasi)