Mavzu: Tuproqning fizik va fizik mexanik xossalari. Reja: tuproqning umumiy fizikaviy xossalari Tuproqning kovakligi va uning turlari

Tuproqning yopishqoqligi. Nam tuproqning boshqa qattiq jismlarga yopishish xossasidir. Yopishqoqlik tuproqning texnologik xossalariga salbiy ta‘sir etadi. Jumladan, tuproqning ish qurollariga va mashinalarning harakat qismlariga yopishuvi natijasida, mexanizmlarning tortish qarshiligi oshadi va yerga ishlov berish sifati pasayadi. Yopishqoqlik nam tuproqdan metall plastinkani ajratib olish uchun sarflanadigan kuch bilan o‘lchanadi va g\sm² bilan ifodalanadi. Strukturali tuproqlarda changlangan tuproqlarga nisbatan yopishqoqlik 2 barobar kam. Shuningdek, yopishqoqlik tuproqning mexanik tarkibi va tuproqdagi singdirilgan asoslar tarkibiga bog‘liq. Tuproqqa ishlov berish, yopishqoqlik sodir bo‘lmagan nam holatida o‘tkazilishi lozim. Strukturali tuproqlarda nisbiy namlik 60-70, strukturasiz tuproqlarda esa 40-50 foiz bo‘lganda tuproq ana shunday holatda bo‘ladi. Demak, strukturali tuproq larni strukturasizga nisbatan namroq holatda bo‘lganda ham haydash mumkin. Yopishqoqligiga ko‘ra tuproqlar N.A.Kachinskiy bo‘yicha quyidagi gruppalarga ajratiladi: eng kuchli yopishqoq (>15g/sm²); kuchli yopishqoq(5-15g/sm²); o‘rtacha yopishqoq(2-5 g/sm²); kuchsiz yopishqoq(<2g/sm²).