Mavzu: Tuproqni tadqiq qilishda roentgen-spektroskopiya usullaridan foydalanish. Reja

Tuproqni tadqiq qilishning zamonaviy usullari
Tuproqni fizik –kimyoviy tadqiq qilish zamonaviy elektron uskunalar yordamida amalga oshiriladi va ularni quyidagicha tasniflash mumkin: Tahlilning optik usullaridan - molekulyar absorbtsion spektroskopik usul —tuproq tarkibidagi mikro va makro elementlarni aniqlash imkonini beradi.
Atom spektrofotometrik usullari ham bir necha turga bo'linadi va tuproqshunoslikdaalangali-fotometrik usul – tuproqdagi metall birikmlarni aniqlashda foydalaniladi.Atom-emission spektrofotometriya - elektr yoyidagi yoki elektr zaryadi uchquni yordamida hosil qilinadigandoimiy tok – qattiq namunalarni hamda tuproqning yalpi tarkibini aniqlashga yordam beradi. Atom-emission spektrofotometriya induktiv bog'langan plazmani qo'zg'atish orqali
–tuproqdagi hamma kimyoviy elementlarni aniqlash imkonini beradi.Atom-emission spektrofotometriya usulining yana bir ko'rinishi - Rentgenoflyuorestsent
spektroskopiya – yordamida asosan tuproq va o'simlik tarkibidagi azot, fosfor va kaliyni aniqlash mumkin.Atom-absorbtsion spektrofotometriya (AAS)- Tuproqdagi Si, Al, Fe, Ca, Mg, K, Na, Mn, Ti elementlarinig yalpi miqdorini, ko'pgina biologik muhim mikroelementlarni - Zn, Cu, Co, Ni,
Cr, V va b. ( yalpi va harakatchan shakllarini) aniqlash mumkin. Bu usulorqali almashinuvchi asoslar va singdirish sig'imi, tuproqdagi suvda oson eruvchi kationlar tarikbi va miqdori aniqlanadi. Tahlilning elektrokimyoviy usullari
1. Potentsiometrik usuli tuproq eritmasi muhitini - rN vaNa+, K+, Ca2+, Cl-, NO3-ionlarining faolligi, oksidlanish –qaytarilish jarayonlaripotentsialini aniqlash va b.larda foydalaniladi.
2. Vol`tamperometrik usul— metall elementlari, nometallar va tuproqning noorganik anionlarini aniqlash imkonini beradi.
3. Kulonometrik usul — tuproqdagi oltingugurt va uglerod birikmalarini aniqlashda yordam beradi.
3.Polyarografik usul — tuproqdagi kation va anionlarini aniqlashda keng qo'llaniladi.
Eritmali va nurlanuvchi elektron mikroskopiya usullari
Ushbu usullar tuproq mikro tuzilishini, organik va mineral tarkibini o'rganib, tuproqning mayin dispers fraktsiyasi tarkibidagi minerallarni identifikatsiya ( tanish) qilish imkonini beradi.