Mavzu: Tugma qadash texnologiyasi Reja

Tugmani matoga tikish texnologiyasi

1. 
   Tugma tikish uchun kiyim tanlanadi.
   
2. 
   Kiyim rangiga mos yoki umuman rangiga mos kelmaydigan tugmalar olinadi.
   
3. 
   Tugmani tanlashda albatta shakliga va xususiyatiga e’tibor berish kerak. Tugmalar turli materiallardan (yog’ochdan, plastmassadan, temirdan, alyuminiydan, kauchukdan matodan, suyakdan) tayyorlanadi, uning shakllari turlicha (to’rtbarchak, uchburchak, doira) bo’ladi va tugmada bir qancha teshiklar(ikkita, to’rtta, baldoqli) bo’lishi mumkin.
   
4. 
   Kiyimning xususiyati aniqlanib, unga mos tugma tanlanadi.
   
5. 
   Tugma turli usullarda tikish mumkin
   
6. 
   Shaklini tanlashda kiyimning dizayniga mos bo’lishi kerak. Masalan kichik yoshdagi bolalar kiyimlari uchun rangli, turli shakllarga ega tugmalar tanlanadi.
   
7. 
   Tugmani tikishda tugma rangiga mos ip tanlanadi, kerakli o’lchamda kesib olinadi va tugun hosil qilinadi.
   
8. 
   Kiyimning teskari tomonidan nina o’tkazilib, tugma teshigidan orqaga qaytarib tikiladi.
   
9. 
   Tugma bilan mato o’rtasiga gugurt cho’pi qo’yib tikiladi. Tikish tugagandan keyin gugurt cho’pi olib tashlanadi va tugma bilan mato o’rtasi ip bilan aylantirib chiqiladi. Chunki tugmani bemolol teshikdan o’tkazish uchun shu usuldan foydalaniladi.
   
10. 
    Qo’shimcha ishlov beriladi.
    

Tugmalar faqat taqish uchungina emas,balki bezash ucnun ham ishlatiladi. Odatda ular asosiy material rangida bo’ladi. Ikki teshikli tugmalar 4-5 qaviq bilan, to’rt teshikli tugmalar har bir teshiklar juftiga 3-4 qaviq bilan chatiladi va gazlamaning qalinligiga qarab 0,1…0,2 sm solqi ip qoldiriladi. Solqi ip atrofiga 2-3 o’ram ip o’rab, ipning uchi 3-4 qaviq bilan mustahkamlab qo’yiladi. Ip gazlama va zig’ir tolali gazlamalardan tikilgan kiyimlarga tugmalarni solqi latmay chatish mumkin. Tugma pishiq chatilishi uchun asosiy materialning teskarisiga qotirma yoki kichkina tugma qo’yilib , asosoiy tugma shunga qo’shib chatiladi. Tugmalar 40, 50 nomerli paxta ip bilan yoki 65, 75, 33 nomerliipak ip bilan ( ikki qavat qilib) qo’lda yoki maxsus mashinada chatiladi.