Mavzu: to`xtasin jalilov xayoti va ijodi Bajardi: Oripova M

Mavzu: to`xtasin jalilov xayoti va ijodi

Bajardi: Oripova M

Tekshirdi:

Ibrahimjonova G

TO`XTASIN JALILOV XAYOTI.

To`xtasin Jalilov taniqli bastakor, sozanda va

pedagog “O`zbekiston xalq

artisti” unvoni, bir qator

orden va medallar sohibidir.

U 1896-yilda Andijonda

tug`ilgan. U oddiy oiladan

bo`lib yoshligida ko`p

qiyinchilik ko`rdi. Tirikchilik

yo`lida turli xonadonlarda

halfa bo`lib xizmat qildi.

Bastakorning ijod olamiga kirib kelishi.

Yosh To`xtasin juda erta musiqaga mexr quygan, o`n yoshligidanoq Farg`ona vodiysida “xushovoz xonanda” sifatida tanilgan. Bir necha xalq cholg`u asboblarida kuy chala oladigan To`xtasin Jalilov o`zbek musiqasining durdonalari, vokal va instrumental musiqa asoslari bilan

asta-sekin

tanisha bordi.

1925-1927- yillarda u

Hamza tuzgan dramatik

gruppa jamoasi bilan

konsertlarda qatnashdi.

Hamza tuzgan dramatik gruppa

bastakorning teatrlardagi faoliyati

• 1934- yilda To`xtasin Jalilov Toshkent musiqa teatriga ( xozirgi Alisher Navoiy nomidagi Opera va balet teatri) musiqa rahbari etib tayinlandi va bu teatrda musiqali dramalar yaratishda faol ishtirok etdi. 1935 – yilda Londonda bo`lib o`tgan Umumjaxon raqs festivalida qatnaqshdi.

Toshkent musiqa teatri – xozirgi alisher navoiy nomidagi opera va balet teatri

Bastakorning muqimiy nomidagi O`zbek davlat musiqali drama va kamedya teatridagi qizg`in faoliyati

T. Jalilov 1940-1949- yillarda Muqimiy nomiagi O`zbek Davlat musiqali drama va komedya teatrida badiiy kamolot cho`qqisiga ko`tarildi, keng madaniy jamoatchilikka katta iste`dod sohibi sifatida tanildi. O`zbek musiqali drama janri kamolitida muhim o`rin tutgan va Muqimiy teatriga shon shuxrat keltirgan “Qurbon Umarov” (S. Abdulla 1941), “Nurxon” (K. Yashin 1943), “Asrlar” (Uyg`un, 1943), “Muqimiy” (S. Abdulla, 1953) va boshqa asarlar uning mualifidagida dunyoga keldi.

Muqumiy nomidagi o`zbek davlat musiqali drama va komedya teatri

Bastakor yaratgan asarlARI:

• To`xtasin Jalilov butun umri davomida 30 dan ortiq musiqali drama va 200 dan ortiq kuy va qo`shiqlar yaratgan.
• Musiqali dramalri:
• “ Toxir va Zuxra “, “Gulsara”,
• “Xalima”, “Nurxon”, “Alpomish”,
• “Muqimiy”, “Ravshan va Zulxumor”
• “Layli va Majnun”, “Gul va Navro`z”.
• Qo`shiq va kuylari:
• “Kokiling”, “Dovrug`”, “Signal”, “Gulistonim mening”.

To`xtasin Jalilov ijodidagi xamkasiblari:

• Olim Komilov,
• Abduqodir Ismoilov,
• Tamaroxim.

Bastakor quydagi shoirlar she`rlaridan Foydalangan

• 1). Hamza Xakimzoda Niyoziy,
• 2). S. Abdulla,
• 3). Chustiy,
• 4). T. Fattoh.

Bastakor xaqida xalima nosirovaning aytgan so`zlari:

“Toxtasin Jalilov- barcha san`atkorlarning, sozanda va xonandalarning, bastakor drijorlarning otaxoni, mexriboni maslaxatchisi edi”

Bastakorning Farzandlari:

• Xolxo`ja To`xtasinov,
• Xolida Jalilova,
• Salohiddin To`xtasinov,
• Dexqon Jalilov.

Mustaqillik yillarida To`xtasin jalilovga bo`lgan e`tibor

Bastakorga Prezidentimiz Islom Karimovning farmoni bilan “ O`zbekiston xalq artisti” unvoni berildi, va bir qator orden va medallar bilan mukofotlandi. Shunday ordenlardan biri bu

• “ Buyuk xizmatlari

uchun” ordeni

xisoblanadi.

To`xtasin Jalilov tavalludining 120 yilligi

• 2016-yil 13-aprel kuni O`zbekiston Milliy kutibxonasining “Ijod” zalida xonanda bastakor, O`zbekiston xalq artisti To`xtasin Jalilovning 120 yilligiga bag`ishlangan bibliografik obraz va “Kuyga sehr bag`ishlagan ijodkor” deb nomlangan adabiyotlar ochiq ko`rgazmasi o`tdi. Bibliografik obrazniochiq deb e`lon qilar ekan, O`zbekiston yozuvchilar uyushmasi a`zosi, shoir Shukr Qurbon ishtirokchilarga O`zbekiston xalq artisti To`xtasin Jalilovning hayotiy va ijodiy yo`li xaqida hikoya qilib berdi.

Bibliografik obraz va adabiyotlar ochiq ko`rgazmasidan suratlar.

e`tiboringiz uchun

• RAXMAT