Mavzu: To‘maris Bajardi: 10-“B” sinf o‘quvchisi Rufatova Muxlisa

TO‘MARIS

Hamdam Sodiqov

Oks sohilida qo‘r tashlagan forslar hukmdori Kurush dala chodirida massagetlar huzuridan qaytgan elchining hikoyasini tinglar edi.

– Massagetlar g‘alati xalq ekan, shahanshohim. Kiyimlari juda oddiy. Ammo ularda oltin-kumush serob ekan.

Elchi shunday deganida sarkardalar o‘rtasida jonlanish boshlandi.

Axir ular shu oltin-kumush deya uzoq o‘lkalardan bu yerga kelishmaganmi?

– Oltin-kumush massagetlarda oddiy bir bezak, ro‘zg‘or buyumi qatorida ko‘rilar ekan. Men ko‘rgan hamma massagetning kiyimi-yu qurolida oltin bor.

– Oltin!

Lashkarboshi-yu mulozimlar ko‘zlarida yongan qiziqishdan ruhlangan elchi hikoyasini maroq ila davom ettirdi:

– Ammo bu sodda xalq sharob va may nimaligini bilishmas ekan. Ularda yigitlar qatori qizlar ham uloq chopisharkan.

Qizlar chavandozlik va qilichbozlikda ulardan sira qolishmas ekanlar.

– Muddaomiz ne bo‘ldi? – sergak tortib so‘radi Kurush.

– Massagetlar malikasi taklifimizni juda ustalik bilan rad etdi. Shahanshohingizga men emas, yurtim kerak deb, endi hech qachon turmush qurmasligini aytdi.

Sababi – o‘g‘li katta bo‘lib qolganmish.

– Necha yoshda ekan?

– O‘n sakkizda, shahanshohim. Uni ko‘rdim, juda kelishgan va bahodir yigit. Ismi Siparangiz. Kurush atrofida o‘tirgan sarkardalar va mulozimlarga

ko‘z yugurtirdi. Nigohi chekkada o‘tirgan mulozimga qadaldi.

– Sen nima maslahat berasan, Krez?

– Menga qolsa, bu xalq bilan yaxshi aloqa o‘rnatib, orqaga qaytaylik, shahanshohim! Massagetlar jangovar xalq ekanini bildik, ularning yigitlaridan yaxshi qo‘shin yollasa bo‘ladi. Agar ular bilan do‘st bo‘lsak...

Kurush Krezning gaplariga tan bersa-da, boshqa maslahatchilar fikrini ham bilishni istadi.

– Sen ne deysan, Artabaz? Sarkarda Artabaz bosiqlik ila javob qildi.

– Yana bir elchi yuborib ko‘rsak. Taklifimiz yerda qolsa, urush bo‘lishini tushuntirsak, shahanshohim!

Kurush bu taklifni ma’qulladi.

Massagetlar malikasi To‘maris forslar yuborgan elchining so‘zlarini tinglab bo‘lgach, unga o‘z javobini aytdi.

– Biz urushdan qo‘rqmaymiz va o‘z ona yerimizni himoya qilamiz. Shohingga ayt.