Mavzu: Tojik xalqining an`anaviy xo`jaligi Reja

bog‘dorchilik va
chorvachilik bo’lgan
A.X. Doniyorov,O. Bo’riyev A.A. Ashirov “ Markaziy osiyo xalqlari etnografiyasi, etnogenezi va etnik tarixi” Tosh 2014 132 bet
Mahalliy aholi ikkita teng bo‘lmagan guruhlarga bo‘lingan:
Katta guruh aholi hunarmandchilik bilan shug‘ullangan,
undan ozgina kamroq qismi dehqonchilik bilan shug‘ullangan.
A.X. Doniyorov,O. Bo’riyev A.A. Ashirov “ Markaziy osiyo xalqlari etnografiyasi, etnogenezi va etnik tarixi” Tosh 2014 132 bet
Qadimgi Sug’d va Baqtriya yerlarida yashab kelgan tojiklar ajdodlarining asosiy mashg’úlotlaridan biri dehqonchilik hisoblangan
Sug’orma dehqonchilik qilinadigan va lalmikor yerlari bo’lgan
A.X. Doniyorov,O. Bo’riyev A.A. Ashirov “ Markaziy osiyo xalqlari etnografiyasi, etnogenezi va etnik tarixi” Tosh 2014 132 bet
Yerni haydashda sipor va omochdan foydalangan.
Qo’sh ho’kizlar bilan yerni haydagan.
Haydalgan yerni mola bilan tekislashgan
Yerni go’ng, kul, to’kilgan barg, loyqa bilan
Ayrim yerlar esa eski devor, guvala, paxsa devori o’gitlangan
Asosan arpa ekiladi
Undan tashqari boshqa ekinlar ekish
Dehqonchilikning asosi bo’lgan
A.X. Doniyorov,O. Bo’riyev A.A. Ashirov “ Markaziy osiyo xalqlari etnografiyasi, etnogenezi va etnik tarixi” Tosh 2014 132 bet

Lalmikor yerlarga asosan arpa bilan birga

G’andum-bug’doy
Arzan-tariq
Juhori
Loviya
No’xat
Mosh
Lavlaagi
Zig’ir
va boshqa ekinlar ekilgan.
A.X. Doniyorov,O. Bo’riyev A.A. Ashirov “ Markaziy osiyo xalqlari etnografiyasi, etnogenezi va etnik tarixi” Tosh 2014 133.bet
Zarafshon
Panjikent
G’arbiy Pomir
Tog’li Buxoro
O’ratepa
Bug‘doy yetishtirish bilan shug’ullanishgan viloyatlar:
Hosilni o’roq bilan o’rishgan Bug’doyni urib olib, ularni snop (band) ga boylashgan va shu holatda quritishgan . Keyin ularni maxsus aravalarda(Chigina) tok hirmonga olib borishgan.
Bug’doyni ho’kizlarga chapar bog’lab yanchishgan. Qachonki somon maydalanganda uni Galagov yo’li bilan, yani bug’doy ustidan bir necha ho’kizni bir biriga bog’lab g’alla ustidan ko’p marotaba yurgizish orqali yanchilgan. Yanchilgan bu’gdoy yog’och panshahada yigib olishgan. So’ng shamolda shopirilgan
A.X. Doniyorov,O. Bo’riyev A.A. Ashirov “ Markaziy osiyo xalqlari etnografiyasi, etnogenezi va etnik tarixi” Tosh 2014 133.bet
G’ala g’arami yoniga xirmon oldiga xotin qizlar ayniqsa yosh juvonlar yaqinlashtirilmagan
Hosilga It va boshqa hayvonlar ham yaqinlashtirilmagan.
Xirmon oldiga suv olib kelish ham taqiqlangan.
Chunki suv g‘alla yanchish vaqtida, yomg‘ir yog‘ishini so‘rash bilan baravar bo‘lgan.
Yanchilgan don ustidan sakrab o‘tishga ham ruxsat berilmagan.
Unda paxtachilik, ayniqsa, ingichka tolali paxta yetishtirish yetakchi o‘rinni egallaydi
qishloq xo‘jalik mahsulotining 65% ni beradi
Zamonaviy Tojikistonda qishloq xo‘jaligining asosiy tarmog‘i dehqonchilik bo‘lib
A.X. Doniyorov,O. Bo’riyev A.A. Ashirov “ Markaziy osiyo xalqlari etnografiyasi, etnogenezi va etnik tarixi” Tosh 2014 133.bet