Nazariy qism Ushbu standart, yo'l-yo'riqli hujjat, buyurtmalarni bajarishning yanada ishonchli mazmunini belgilaydi. ).
Ushbu namunaviy hujjat asosida gidrometeorologiya xizmatida zarurat bo'lganda, metrologiyada tadqiqotlarni tashkil etish va o'tkazishning o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda shunga o'xshash me'yoriy hujjatlar ishlab chiqilishi mumkin.
2 Normativ havolalar
Ushbu namunaviy hujjat qo'llanmasi davomida quyidagi normativ hujjatlarga havola qilinadi:
RMG 63-2003 O'lchovlarning bir xilligini ta'minlash davlat tizimi. Texnologik jarayonlarni boshqarishda o'lchovlar samaradorligini ta'minlash. Texnik hujjatlarning metrologik ekspertizasi
GOST 2.102-68 Dizayn hujjatlari uchun yagona tizim. Loyiha hujjatlarining turlari va to'liqligi
GOST 2.103-68 Dizayn hujjatlari uchun yagona tizim. Rivojlanish bosqichlari
GOST 7.32-2001 Axborot, kutubxonachilik va nashriyot standartlari tizimi. Tadqiqot hisoboti. Struktura va dizayn qoidalari
GOST 8.061-80 O'lchovlarning bir xilligini ta'minlashning davlat tizimi. Tekshirish diagrammalari. Tarkib va qurilish
GOST R 1.11-99 O’zbekistonFederatsiyasi davlat standartlashtirish tizimi. Davlat standartlari loyihalarini metrologik ekspertizadan o'tkazish
TKP 1.2-2004 O’zbekiston Respublikasining texnik jihatdan tartibga solish va standartlashtirish tizimi. Davlat standartlarini ishlab chiqishga ruxsat berilgan
PR 50.2.013-97 O'lchovlarning bir xilligini ta'minlashning davlat tizimi. Yuridik shaxslarning metrologiya xizmatlarini o'lchash tartib-qoidalarini attestatsiyadan o'tkazish va metrologik ekspertizadan o'tkazish huquqini beruvchi akkreditatsiyadan o'tkazish tartibi.
R 50.2.008-2001 O'lchovlarning bir xilligini ta'minlash uchun davlat tizimi. Miqdoriy kimyoviy tahlil usullari. Metrologik ekspertizalarni o'tkazish mazmuni va usullari
MI 1314-89 Uslubiy ko'rsatmalar. O'lchovlarning bir xilligini ta'minlashning davlat tizimi. O'lchov vositalarini ishlab chiqish uchun texnik shartlarni metrologik ekspertizadan o'tkazish tartibi
MI 2525-99 O'lchovlarning bir xilligini ta'minlash uchun davlat tizimi. O’zbekistonGosstandartining Davlat ilmiy metrologiya markazining metrologiya bo'yicha tavsiyalari. Rivojlanish tartibi
3 Umumiy
3.1 Hujjatlarning metrologik ekspertizasi o'rnatish qoidalari va to'liqligi va birlik va aniqlik bilan bog'liq metrologik talablar, me'yorlar va qoidalarga muvofiqligini tahlil qilish va baholash orqali amalga oshiriladi.
3.2 Metrologik ekspertiza majburiy (majburiy metrologik ekspertiza) yoki ixtiyoriy ravishda amalga oshiriladi. Majburiy metrologik ekspertiza oʻlchovlarning bir xilligini taʼminlash sohasida belgilangan tartibda akkreditatsiyadan oʻtgan yuridik shaxslar va yakka tartibdagi korxonalar tomonidan amalga oshiriladi. Qonun hujjatlarida majburiy metrologik ekspertiza nazarda tutilmagan mahsulotlar, hujjatlar va boshqa ashyolarning metrologik ekspertizasi ixtiyoriy asosda amalga oshiriladi.
3.3 Hujjatlarni metrologik ekspertizadan o'tkazish tashkilotda metrologik ta'minot bo'yicha ishlar kompleksining bir qismidir. Provodyat th Prix razrabotke Novo peresmotre deystvuyushchey dokumentatsii s Tselim povysheniya texnicheskogo urovnya sootvetstviya tuplami, rivojlanish potrebnostyam potrebiteley, urovnyu fan texnologiyasi, takje natsionalnyx tinglash, gosudarstvennyx, mejgosushchey dokumentatsiix normalari va mejgosudarstvennyx normalari. Metrologik ekspertiza davomida noto'g'ri yoki etarli darajada asoslanmagan qarorlar aniqlanadi, metrologik ta'minotning alohida masalalari bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqiladi.
4 Metrologik ekspertizaning asosiy vazifalari va mazmuni
4.1 Hujjatlarni metrologik ekspertizadan o'tkazishning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
- o'lchangan parametrlar diapazonining ratsionalligi;
- o'lchov xatosiga qo'yiladigan talablarning optimalligi;
- o'lchov vositalarining metrologik tavsiflariga qo'yiladigan talablarning to'liqligi va to'g'riligi;
- o'lchov xatosi va / yoki uning tarkibiy qismlari (shu jumladan o'lchov natijalarining takrorlanuvchanligi va takrorlanuvchanligi ko'rsatkichlari) belgilangan talablarga muvofiqligi;
- mahsulotlarning yaroqliligini nazorat qilish (o'lchash tizimi);
- o'lchov vositalariga samarali metrologik xizmat ko'rsatish imkoniyati (shu jumladan tekshirish, kalibrlash, ish faoliyatini nazorat qilish, ta'mirlash);
- tanlangan vositalar va o'lchash usullarining ratsionalligi (MVI);
- ishlov berish algoritmining mosligi
- metrologik atamalarni qo'llashning to'g'riligi, o'lchanadigan miqdorlarning nomlari va ularning birliklarining belgilanishi;
- ishlab chiqilgan o'lchov vositasining GOST 8.061 bo'yicha tekshirish sxemasidagi pozitsiyasiga muvofiqligi;
- yangi ishlanmalarga ehtiyoj yoki kerakli metrologik xususiyatlarga ega o'lchov vositalarini sotib olish.
Metrologik ekspertiza ob'ektlarining xususiyatlarini tahlil qilish usullari va baholash usullari RMG 63da keltirilgan.
4.2 Metrologik ekspertiza mazmuni o'lchovlarning bir xilligini ta'minlash tizimining me'yoriy hujjatlari, shuningdek texnik reglamentlar va metrologik talablarni o'z ichiga olgan boshqa hujjatlar talablariga muvofiqligi tekshirilayotgan aniq hujjatning turi va maqsadi bilan belgilanadi; normalar va qoidalar.
4.3 Gidrometeorologiya xizmati tashkilotlari tomonidan ishlab chiqilgan me'yoriy hujjatlarning quyidagi turlari metrologik ekspertizadan o'tkaziladi:
- GOST R 1.11 yoki TKP 1.2 qoidalarini hisobga olgan holda milliy (davlat) standartlari loyihalari;
- idoraviy normativ hujjatlar loyihalari *, shu jumladan MVI, miqdoriy kimyoviy tahlil usullari (MKKhA), o'lchov vositalarini tekshirish, kalibrlash va kalibrlash usullari;
- tashkilotlar standartlari loyihalari.
* Har bir gidrometeorologiya xizmatida ishlab chiqiladigan normativ hujjatlarning nomenklaturasi va turlari tegishli mamlakatning amaldagi qonunchiligiga muvofiq belgilanadi.
4.4 Gidrometeorologiya xizmatlari tashkilotlari tomonidan ishlab chiqilgan texnik hujjatlarning quyidagi turlari metrologik ekspertizadan o'tkaziladi:
- gidrometeorologik maqsadlar uchun texnik vositalarni ishlab chiqish uchun texnik shartlar (TOR) loyihalari;
- tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlari bo'yicha hisobotlar, ularda tahlilning asosiy ob'ektlari o'lchangan qiymatlar, o'lchash xatosi, o'lchash texnikasi, foydalanilgan o'lchov vositalari va metrologik xulosani tayyorlash bilan ularni tekshirish imkoniyati hisoblanadi. GOST 7.32 bo'yicha ekspertiza;
- gidrometeorologik maqsadlar uchun texnik vositalarni ishlab chiqish bo'yicha loyiha hujjatlari;
- GOST 2.103 ga muvofiq ishlab chiqishning dastlabki bosqichlaridan boshlab loyiha hujjatlari (texnik shartlar, dasturlar va sinov usullari, ekspluatatsion hujjatlar loyihalari), shuningdek GOST 2.102da nazarda tutilgan boshqa turlar;
- texnologik hujjatlar (texnologik ko'rsatmalar loyihalari, texnologik xaritalar).