Mavzu: Tеkis parallеl ko’chish usulida turli murakkablikdagi masalalarni yechish. Reja

a) b)
rasm.

a) b)
rasm.
Yuqorida bayon etilganlardan quyidagi xulosaga kelish mumkin:

• 
  Fazoda nuqtani gorizontal proyeksiyalar tekisligiga parallel tekislikda har qanday trayektoriya bo‘yisha harakatlantirilsa ham, uning frontal proyeksiyasi Ox o‘qiga parallel to‘g‘ri chiziq bo‘yisha harakatlanadi.
  
• 
  Fazoda nuqtani frontal proyeksiyalar tekisligiga parallel tekislikda har qanday trayektoriya bo‘yisha harakatlantirilsa ham, uning gorizontal proyeksiyasi Ox o‘qiga parallel to‘g‘ri chiziq bo‘yisha harakatlanadi.
  

Parallel harakatlantirish usulining bu xususiyatlaridan foydalanib ayrim masalalarning yeshilishini ko‘rib shiqamiz.


Tekis–parallel ko’chish usulida masalalar echishni o‘rgatish.


1–masala. Umumiy vaziyatda berilgan AB kesmani V tekislikka parallel vaziyatga keltirilsin (3.3,a,b–rasm).
Yechish. AB∥V bo‘lishi uchun chizmada A′B′∥Ox bo‘lishi kerak. Demak, bu misolni Yechish uchun H tekislikda (3.3,a–rasm) ixtiyoriy A₁′ nuqta tanlab, u orqali Ox o‘qiga parallel l′ to‘g‘ri chiziq o‘tkazamiz va unga A₁′B₁′=A′B′ kesmani o‘lshab qo‘yamiz. Kesmaning yangi frontal proyeksiyasini parallel harakatlantirish xususiyatiga muvofiq aniqlaymiz: kesmaning A″ va B″ proyeksiyalari mos ravishda H_1V va H_2V bo‘yisha Ox o‘qiga parallel ravishda harakatlanadi va A₁″, B₁″ vaziyatlarga keladi. Natijada, V tekislikka parallel A₁B₁(A₁′B₁′,A₁″B₁″) to‘g‘ri chiziq kesmasining proyeksiyalari hosil bo‘ladi.
Shuningdek, AB kesma V tekislikka parallel bo‘lishi bilan birga uning haqiqiy o‘lshami va H tekislik bilan tashkil etgan α burshagi aniqlanadi.