Mavzu: Tasavvuf ta`limotida Mansur Hallojning o`rni

6.Naqshbandiya tariqati. 

Bu  tariqat  Shox  Naqshband  ismi  bilan  mashxur  bo`lgan  Muhammad 

Bahouddin  Buxoriy  rahmatullohi  alayhiga  nisbat  beriladi.  U  kishi  hijriy  717  – 

sanada  Buxaro  yaqinidagi  Qasri  Hinduvon  qishlog`ida  dunyoga  kelganlar.  O`n 

sakkiz  yoshlarida  uylanganlar.  Shayx  Sammosiy  va  Amir  Kulol  rahmatullohi 

alayhimdan ruhiy tarbiya olganlar. Shu bilan birga, shariat ulamolari va Rasululloh 

sallalohu  alayhi  vasallamning  sunnatlari  bo`yicha  olimlari  suhbatlarida  doimiy 

ravishda ishtirok etar edilar. U kishi ikki marta haj ziyoratini ado etganlar va Fors 

hamda  uning  atrofidagi  ko`plab  islom  yurtlariga  safarlar  qilganlar.  Shox 

Naqshband  rahmatullohi  alayhi  hijriy  791  –  sananing  Rabi`ul  –  avval  oyining 

uchunchi kuni dushanbaga o`tar kechasi vafot etganlar. 

                                                 

1

 Шайх Мухаммад Содик Мухаммад Юсуф  Тасаввуф хакида тасаввур T.: “Шарк” 2011 й. 4 – 6 – бет.  

2

 

Нажмиддин Комилов “Тасаввуф” T.: “Моварауннахр” 2009 й. 333 – бет 

   

 

---

 

45 

Hazrati Bahouddin rahmatullohi alayhi umrlari bo`yi o`z muridlarini sunnati 

Muhammadiya  yo`lida  tarbiyalab  o`tdilar.  U  kishining  qo`llarida  o`ng  minglab 

muridlar kamol topdi. Shox Naqshband rahmatullohi alayhining tariqatlari hozirgi 

kunda ham dunyoning ko`plab yurtlarida keng tarqalgandir. 

Shayx  Abdulloh  Dehlaviy  Naqshbandiya  tariqati  haqida  quyidagilarni 

yozadilar: 

“Bu tariqat Haq taoloning huzurida doimiy hozirlikdir, Islom aqidasini, Ahli 

sunna  va  jamoa  aqidasini  mustahkamlashdir  va  Nabiy  sollallohu  alayhi 

vasallamning sunnatlariga ergashishdir.” 

Ulamolar  Muhammad  Murod  O`zbakiyning  Naqshbandiya  tariqati  haqida 

aytgan quyidagi gaplarini rivoyat qiladilar: 

 “U,  sahobai  kiromlarning  asl  holicha,  ziyoda  ham,  nuqson  ham  bo`lmay 

qolgan  tariqatidir.  U,  botinda  ham,  zohirda  ham  barcha  xarakat  va  sakanotlarda 

sunnatga va aziymatga komili intizom qilgan, bid`at va ruxsatdan batamom chetda 

bo`lgan holda ibodatda bardavom bo`lishdan iboratdir”. 

Shayx  Amin  Alouddin  Haqishbandiy  o`zining  “Naqshbandiya  tariqati 

nadir?” nomli kitobida quyidagilarni yozadi: 

“Muhaqqiq  ulamolar  Naqishbandiya  tariqati  haqida  quyidagilarni 

ta`kidlaydilar: 

Naqshbandiya  tasavvufi  o`rtacha  va  mo`tadildir.  U  sulukdagi  mo`tadillik, 

shariatga  ergashish,  tariqatning  osonligi  bilan  ajralib  turadi.  U,  xususan,  din 

ulamolari  ichida  keng  tarqalgan.  Naqshbandiy  so`fiyning  qalbi  Alloh  bilan,  jismi 

banda bilan. 

Bu tariqatdagi nazarni o`ziga tortadigan eng muhum narsa – sokinlik, ya`ni, 

uning  riyodan  xoli  bo`lmaydigan  baqiriq  –  chaqiriq,  tarannum  va  tinglashlardan 

uzoqligidir.

1

 

 

 

                                                 

1

 

Шайх Мухаммад Содик Мухаммад Юсуф “Тасаввуф хакида тасаввур”T.: “Шарк” 2011 йил. 4 – 6 – бет.  

 

---

 

46