Mavzu: Tasavvuf ta`limotida Mansur Hallojning o`rni

Ash`ariya 

–  Abul  Hasan  Ali  ibn  Ismoil  (873  –  935)  asos  solgan  kalom 

ilmlaridan  biri  bo`lib,  uning  yirik  vakillari  qatorida  Boqiloniy  (vaf.  1013),  Abdul 

Qohir Bag`dodiy (vaf. 1037) va Faxriddin Roziy (vaf. 1209) kabi olimlarni sanab 

o`tish mumkin. 

Ash`ariya  tarafdorlari  moturidiylardan  Allohni  aql  bilan  tanish  vojibligi, 

muqallid  (tili  va  amalida  musulmon  ekanligini  isbotlamagan,  lekin  o`zini 

musulmon  hisoblaydigan  kishi  iymonning  ozayib  ko`payib  turishi)  kabi  o`nlab 

aqidaviy masalalarda farq qiladi.  

Ongni,  ya`ni  aqlni  diniy  an`anachilikdan  (naql)dan  ustun  qo`yish  va 

shariatni  musulmonlar  hayotini  boshqaruvchi  deb  hisoblash  ushbu  ta`limotning 

                                                 

1

 Фалсафа 

энциклапедик лугат

 Давлат илмий нашриёти Т.: 2010 - йил 260 – б 

  

---

 

19 

asosini  tashkil  etadi.  Taqlidni,  ya`ni  diniy  aqidalarga  ko`r  –  ko`rona  ergashish, 

ularga  tanqidiy  yondashmasdan  bo`ysunish,  itoat  etishni  inkor  qilish  va  hatto, 

muqallidlarni  (taqlid  qiluvchilarni)  mo`minlar  emas,  deb  hisoblash  ham  ushbu 

ta`limotga xos xususiyatlardandir.

1