Mavzu: Tarmoq xavfsizligi tushunchasi va uning mohiyati



Download 52,93 Kb.
bet3/4
Sana10.03.2022
Hajmi52,93 Kb.
#488647
1   2   3   4
Bog'liq
Mavzu Tarmoq xavfsizligi tushunchasi va uning mohiyati Reja

Xavfsizlik xususiyatlari


Tarmoq xavfsizligi uchun turli xil vositalar va texnologiyalarning keng doirasi qo'llanilad i. Keling, ulardan ba'zilarini ko'rib chiqaylik.

Asosiy xavfsizlik texnologiyasi.


Ma'lumotni himoya qilish uchun mo'ljallangan turli xil dasturiy va apparat vositalari ko'pincha xavfsizlik texnologiyalarini tashkil etadigan bir xil yondashuvlar, texnikalar va texnik echimlardan foydalanadilar.
Kripto himoyasi. Kriptografiya ma'lumotni himoya qilish uchun uni almashtirish usullarini ishlab chiqish bilan shug'ullanadi.
Ommaviy foydalanish mumkin bo'lgan (hamma uchun tushunarli) ma'lumotlarning tan olinishini qiyinlashtiradigan shaklga aylantirish Shifrlash deb nomlanadi va teskari konversiya deyiladi. Shifrlash - bu ma'murlar va foydalanuvchilar uchun qulay vosita va ma'lumotlarning maxfiyligini ta'minlashning eng samarali vositalaridan biridir. Ma'lumotni shi frlashning ikkita asosiy usulini ajratib ko'rsatish kerak: Transpozitsiya, dastlabki ma'lumotlarda belgilar ketma-ketligi o'zgartirilganda va almashtirish, ba'zi shablonlar yordamida ishlatilgan alifboning barcha belgilari almashtiriladi, masalan, harflar raqamlar bilan almashtiriladi.
Shifrlash va ma'lumotlarni (ma'lumotni) shifrlash operatsiyalari matematik formulalar yordamida yaratilgan kalitlar yordamida amalga oshiriladi.
Ikkala operatsiyada ham bitta kalit ishlatiladigan usul Simmetrik kriptografiya deb nomlanadi. Asimmetrik kriptografiya (Asimmetrik kriptografiya) yordamida tarmoqdagi har bir foydalanuvchi ikkita kalitga ega bo'lishi kerak: ochiq va shaxsiy kalit. Ikkala kalit ham bir -biriga matematik funktsiyadan foydalanib ulangan. Birgalikda ishla tiladigan kalit har bir foydalanuvchiga ma'lum. Ochiq kalit yordamida shifrlangan xabarni faqat shaxsiy kalit yordamida o'qish mumkin. Xabar yuborilgan foydalanuvchi o'z kalitini oshkor qilmasligi taxmin qilinayotganligi sababli, u xabarni o'qiy oladigan yagona odamdir.
Ikkita shifrlash algoritmlari mashhur: nosimmetrik DES (Data Encryption Standard - AQSh hukumatining rasmiy standarti bo'lgan ma'lumotlarni shifrlash standarti) va Rivest, Shamir, Adleman olimlari tomonidan ishlab chiqilgan va ismlarining bosh harflari bilan nomlangan assimetrik RSA.
Tarmoq orqali uzatiladigan paketlarning shifrlanishi, autentifikatsiyasi
bo'lib, unda Autentifikatsiya sarlavhasi protokoli (AN), s huningdek, jo'natuvchining shaxsini tekshirishga imkon beruvchi ESP (Encapsulating Security Payloading) protokoli mavjud bo'lib, ular o'zlarining ma'lumotlarning maxfiyligini ta'minlaydi. IPSec Cisco Systems marshrutizatorlari va Windows 2000 / XP tomonida n qo'llab -quvvatlanadi.
Shifrlangan, tasdiqlangan xabarlarni Internet orqali yuborish uchun SSL protokoli ishlatiladi (Secure Sockets Layer - xavfsiz rozetkalar yoki
rozetkalar darajasi). Ushbu protokolda ochiq kalitlarning kriptografik tizimi blok ma'lumo tlarini shifrlash bilan birlashtirilgan.

Download 52,93 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish