Mavzu: Takrorlanuvchi operatorlar yordamida masalani yechish dasturini tuzish C++da massiv vagrafikaga doir dasturni tuzish

3 LABARATORYA

MAVZU: Takrorlanuvchi operatorlar yordamida masalani yechish dasturini tuzish C++da massiv vagrafikaga doir dasturni tuzish

Ishdan maqsad: C++ tilini urganish

Vazifa: Har bir talaba C++ tili haqida tanish

Ish haqida nazariy ma’lumot

1. 
   C++ haqida tanishish
   

Ya`ni boshqarilishni takrorlanish operatoridan keyingi operatorga uzatadi.
continue –  funksiyasini har qanday takrorlanish operatoriga qo`llash mumkin. Bu funksiya takrorlanish parametrining keyingi qiymatni qabul qilishini taminlaydi.

Ishni bajarish tartibi

1. 
   C++ dasturi bilan tanishish
   
2. 
   C++ dasturi bilan ishlashni urganish
   

Bir hil hisoblash jarayonlarini bir necha bor takrorlanish jarayonga takrorlanish (takrorlanish) deyiladi. C++ dasturlashtirish  tilida takrorlanish operatorining uch xil turi mavjud.

1. for takrorlanish operatori
2. do .. while takrorlanish  operatori
3. while takrorlanish operatori
Yechilayotgan  masalaga qarab, dasturchi o`zi uchun qulay bo`lgan takrorlanish operatoridan foydalanishi  mumkin.
for takrоrlash оpеratоrining sintaksisi quyidagicha:
for (; ; )
<оpеratоr yoki blоk>;
Bu оpеratоr amal qilishni bajarishdan bоshlaydi. Kеyin takrоrlash qadamlari bоshlanadi. Har bir qadamda bajariladi, agar natija 0 dan farqli yoki rоst (true) bo’ lsa, takrorlanish tanasi - <оpеratоr yoki blоk> bajariladi va охirida bajariladi, aks hоlda bоshqaruv takrоrlash оpеratоridan kеyingi оpеratоrga o’ tiladi. Takrorlanish tanasi – <оpеratоr yoki blоk> sifatida bitta оpеratоr, shu jumladan bo’sh оpеratоr, yoki оpеratоrlar blоki kеlishi mumkin.
Takrorlanish takrorlanishi davomida bajarilishi lozim bo'lgan operatorlar majmuasi takrorlanish tanasi deyiladi. Takrorlanish tanasi sifatida bir yoki bir nechta operatordan foydalanish mumkin.
Agar takrorlanish tanasida bir nechta operatordan foydalanmoqchi bo`lsak bu operatorlarni blok { } orasiga olishimiz  kerak.



Misol 1: 1 dan 10 gacha bo'lgan sonlarni  chiqaruvchi  dastur:

#include
int main()

int i; 
for ( i= 1; i <= 10; i++)
cout << i << " ";
cout << endl;
system ("pause");
return 0;
Ekranda quyidagicha natija  xosil bo'ladi: Quyida for takrorlanish operatori batafsil berilgan.
for  takrorlanish operatorini umumiy  ko'rinishda quyidagicha ifodalash mumkin:
for (o'zgaruvchisining_boshlang'ich_qiymati; takrorlanish_sharti;
o'zgaruvchisini_oshirish)
takrorlanish _tanas i;
o'zgaruvchisini_oshirish  o'rnida kamaytirish  ham bo'lishi mumkin.
Agar takrorlanish  tanasida bir nechta operatordan foydalanmoqchi  bo`lsa unda operatorlarniblok { } (begin va end) orasiga olishimiz  kerak.

Misol 2: 10 dan 1 gacha bo'lgan sonlarni  chiqaruvchi  dastur:
#include
int main()

int i; 
for (int i = 10; i >= 1; i--)
cout << i << " ";
cout << endl;
system ("pause");
return 0;

break –  funksiyasini har qanday takrorlanish operatoriga qo`llash mumkin. Bu funksiya takrorlanish tugatilishini ta’ minlaydi. Ya`ni boshqarilishni takrorlanish operatoridan keyingi operatorga uzatadi.

continue –  funksiyasini har qanday takrorlanish operatoriga qo`llash mumkin. Bu funksiya takrorlanish parametrining keyingi qiymatni qabul qilishini taminlaydi. Boshqacha so`z bilan aytganda takrorlanish tanasi tugatiladi. Bunda takrorlanishning o`zi tugatilmaydi.

Misol 3:  n natural soni berilgan. Birdan n gacha bo`lgan sonlar yig`indisini hisoblovchi dastur tuzilsin
#include
int main()
int n,s = 0;
cout << "n="; cin >> n;
for (int i = 1; i <= n; i++)
s=s+i;
cout << s << endl;
system ("pause");
return 0;
for takrorlanish operatorining boshqa imkoniyatlari for takrorlanish operatorida qavs ichidagi ifodalar bo'lmasligi mumkin, lekin ";" bo'lishi shart.
Eng sodda doimiy takrorlanuvchi  takrorlanish operatori quyidagicha:
for ( ; ; )
cout << "doimiy takrorlanish";
Agar takrorlash jarayonida bir nechta o'zgaruvchi bir vaqtda sinxron o'zgarishi lozim bo'lsa, ularni va da zarur bo'lgan o'rinda vergul bilan ajratib yozish mumkin.

#include
int main()
int n;
cout<<"n=";
cin >> n;
for (int i = 1, j = 1; i <= n; i++, j += i)
cout << i << " " << j << endl;
system ("pause");
return 0;