Mavzu: Tafakkur vujudga kelishining biologik asoslari mundarija kirish I bob. Tafakkur xususiyatlari va uning turlari

Kurs ishining maqsadi: Tafakkur vujudga kelishining biologik asoslarini o’rganish.
Kurs ishining vazifalari:
- Tafakkur vujudga kelishini nazariy o’rganish;
- Olimlarning mavzuga oid fikrlari va uning tahlili;
- Mavzuning amaliy ahamiyatini o’rganish va diagnostika qilish;
- Xulosa va tavsiyalar ishlab chiqish.
Kurs ishining predmeti: Tafakkurni vujudga kelishi jarayonlari
Kurs ishining obyekti: Biz tajriba o’tkazish uchun Toshkent shahar Uchtepa tumani INDIVID nodavlat talim muassasi 6-7-sinf o’uvchilarini tanlab oldin.
Kurs ishini nazariy ahamiyati: Psixologiyada ixtiyoriy va irodaviy regulyatsiya munosabatiga nisbatan turlicha nuqtai nazar mavjud bo’lib, bu ikki hodisaning nazariy tahlil emasligiga bog’liq. Faoliyat motivatsiyasi bilan iroda regulyatsiyasining o’zaro munosabatini tushunishda ham aniqlik yetishmaydi. Ma’lumki, insonning irodaviy zo’r berishida iroda regulyatsiyasiga qobillik, uquv namoyon bo’ladi. Biroq to hozirgacha irodaviy zo’r berishning psixologik mexanizmlari to’g’risida umumiyat tomonidan tan olingan tasavvur mavjud emas. Iroda regulyatsiyasini eksperimental o’rganilishiga qaramasdan, uni rivojlanish darajasini va shaxsning ba’zi bir irodaviy sifatlarini diagnostika qilishda ayrim uslubiy xususiyatli muammolar saqlanib kelmoqda. Bu borada olimlarning fikrlarini inobatga olgan holda mana shu va mavzuga oid shu kabi muammolarni o’rgangish, unga yeshim izlash hamda shaxsning irodaviy sohasi mavzusini nazariy materiallar bilan to’ldirish zarurligi ko’rsatib o’tishimiz mumkin.
Kurs ishini amaliy ahamiyati: Shuni ta’kidlash joizki, iroda to’g’risida e’lon qilingan ishlarning miqdori kamayayotganligi mavzu dolzarbligiga negiz sifatida xizmat qilishi mumkin. Agarda, psixologiyaning boshqa kategoriyalari bilan iroda qiyoslansa, tadqiqotning nazariy, eksperimental, tatbiqiy jihatlari yuzasidan orqada qolayotganligi namoyon bo’lmoqda. SHuning uchun XX-XXI asr psixologiyasining metodologiyasi, fenomenologiyasi, tushunchaviy (definitsiya) apparati orasida iroda kategoriyasi kamtarona o’rinda ekanligi uni tadqiq qilish, shuningdek, yangi jabhalari, mexanizmlari va qonuniyatlarini ochish kerakligini taqozo etadi.
Nazariy va amaliy ma’lumotlar psixologik nuqtai nazaridan tahlil qilinishicha, hozirgi zamon psixologiyasida iroda muammosi ikki variantda tadqiq qilinmoqda. Birinchi variant o’z ichiga determinlashuv an’anaviy masalalarni qamrab oladi. Ikkinchi variant esa muammoni o’zini o’zi boshqaruv sifatida o’rganishni talab etadi. Yuzaga kelgan bunday vaziyat iroda tushunchasi mazmunini bir ma’noli tarkiblarga ajratishda, uni boshqa atamalar bilan munosabatini aniqlashda qiyinchiliklarni tug’diradi.