Mavzu: Tadbirkorlik faoliyati va uning vazifalari

MAVZU: Tadbirkorlik faoliyati va uning vazifalari

“Korporativ boshqaruv” kafedrasi

KURS ISHI

TOSHKENT TO’QIMACHILIK VA YENGIL SANOAT INSTITUTI

Guruh: 13a-21

Tayyorladi: Bobonazarov Asadbek
Qabul qiluvchi: Mansurov Mansur


REJA:

KIRISH………………………….……………………………………………....3

I BOB. TADBIRKORLIK FAOLIYATI JARAYONI,UNING IQTISODIY VA HUQUQIY ASOSLARI …………………………………………………...7 1.1. Tadbirkorlik faoliyati tushunchasi va tadbirkorlik huquqining asosiy tamoyillari.Tadbirkorlik haqida qarashlar …..........................................................7
1.2. Tadbirkorlik faoliyatining iqtisodiy manbalari.Kichik tadbirkorlik haqida.......…........…..............................................................................................14
1.3. Tadbirkorlik faoliyatining huquqiy asoslari va munosabatlari ……………..22

II BOB. O’ZBEKISTONDA TADBIRKORLIK FAOLIYATINING SHAKLLARI VA UNING SHAKLLARI.........................................................31
2.1. Tadbirkorlik faoliyati va uning rivojlanish shart-sharoitlari ………………..31
2.2. Tadbirkorlik faoliyatining shakllari ………………………………………...33

XULOSA……………………………………………….......................................42

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI………………………...43

KIRISH
Inson faoliyati turlicha bo‘lib, turli xil yo‘nalishga solish bo‘ladi. Ularning ichida tadbirkorlik faoliyati alohida o‘rin tutadi. Bozor munosabatlariga iqtisodiy iqtisodiyotda tadbirkorlik iqtisodiy resurs hisoblanib, ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatishda shaxsiy omilning rivojlanishini tashkil etadi. Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy yordamga, ayniqsa, uning hozirgi bosqichida tadbirkorlik rivojlanishiga, uni ishga tushirishga to‘siq bo‘ladigan har qanday g‘ov va erkinlikni saqlab qolishga qaratilmoqda. Tadbirkorlik faoliyatini rejalashtirish, maqsad va bozor iqtisodiyotining bayonnomasini yaratish, tadbirkorlik kapitalining mazmunini va uning harakatini tahlil qilish, kapitalning harakatini ishlab chiqish, kapitalning ishlab chiqarish jarayoni va uning rivojlanishini nazorat qilish. bu bobning foydalanish uchun. Tadbirkorlikni, ayniqsa, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish davlatning iqtisodiy siyosatida strategik vazifalarni amalga oshirish jarayonida ushbu masalalarni o‘rganishni o‘rganishga yordam beradi.
Demokratiklashtirishga yordam beradigan markazlashtirilgan reja tizimidan erkin bozor munosabatlariga o’tgan jamiyatda tadbirkorlik keng ko’lamda tarkib topr va ishlab chiqarishda davom etadi.
O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 53-moddasiga muvofiq, bozor munosabatlariga o’rnatish O’zbekiston iqtisodiyotining negizini xilma-xil shakldagi mulk tashkil etadi. Davlat boshqaruvining huquqi ustunligini va olib borish, iqtisodiy faoliyat tadbirkorlik mehnat mehnat qilish erkinligini, mulk qurilishning teng huquqligiini va qonuniy himoya bab-baravar saqlanishini kafolatlaydi.
Tadbirkorlarning huquqiy manbai bu – xususiy mulk davlat mulkidir.
Bozor munosabati bilan tadbirkorlarni rivojlantirishda xususiy mulkka egalik qiladi. O’zbekiston Respublikasining Fuqarolik Kodeksining 208 maqolasiga, “fuqarolar xo’jalik shirkatlari va jamiyatlari. Kooperativlar, jamoa birlashmalari, ijtimoiy fontlar va davlatga qarashli bo’lmagan boshqa yuridik shaxslar xususiy mulk huquqining sub'ektlari mavjud”.
Davlat huquqiy mulki mulk mulkidan iborat bo’lib, respublika mulki va ma’lum mulki – tizimlar mulkidan tashkil topadi. (Fuqarolik kodeksining 213- versiyasi).
Davlat mulki tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishga xoʻjalik huquqiga ega boʻlgan xoʻjalik huquqiga ega boʻlgan davlat tuzilmalariga, korporatsiyalarga va boshqa davlat mulki huquqi asosida jamgʻarish mumkin.
Iqtisodiy munosabatlar tub burilish – munosabati bilan bog‘liq muammolarga javob topish mamalkatni bozorda ma'muriy-buy-buy rivoj topish mamalkatni bozorda ma'muriy-buy-buyzlik usulidan voz kechib, demokratik harakatlariga amal qilish natijasida paydo bo‘lgan muhim iqtisodiy va kuchayib borayotgan kuchga to‘sqinlik qiladigan qator qonunlar qabul qilish. Bular ichida 1990 1il 31 oktabrda qabul qilingan O’zbekiston Respublikasining “Mulkchilik to’g’risida”gi qonuni muhim o’rin egallaydi. Chunki u biz qadam qo‘ygan yangi jamiyatning iqtisodiy negizini belgilab berdi; mulkchilikning barcha shakllri bilan bir qatorda bozor munosabatlarining tashkil topishi va tadbirkorlarning rivojlanishi uchun iqtisodiy manbalardan xususiy mulkchilikka yo’l ochdi. Bu qonunda nazarda tutilgan qoidalao Fuqarolik Kodeksida yanada rivojlantiriladi va takomillashtiriladi.
O’tmishda mulkning mavjud mulki (sotsialistik mulk shaxsiy kooperativ, shaxsiy)ga qarab qonunlarda tutilgan, asosi e'tibor javlat mulkini himoyalangan va maxsus himoyalangan narsalartengsizlikka barham berildi. asosiy mulk muammosining muammosining bunday yaratish hal bo'lishi jamiyatning barcha jabha ttashabbuskorlik faoliyatining keng ishlab chiqarish, xo'jaliklarida chiqarish va mulkiy munosabatlarning sohalarida tadbirkorlik faoliyatini boshqarishda shaxsiy mulkning ham bab-baravar manfaatdor bo'lishi, ular o'rtasida umumiy. mulk huquqining faoliyatida paydo bo'lishi uchun imkoniyatlar.
Mulkka bo’lgan tub o’zgarish 1991 yil 15 fevralda O’zbekiston Respublikasining “Fuqarolik kodeksida”gi qonunni qabul qilish uchun imkoniyatlar tug’diradi. Ush birinchi qonun ishlab chiqarishning va mulkiy munosabatalring shaxsiy va yuridik shaxslarga tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanish uchun keng imkoniyatlar yaratib beradi. Lekin, bu qonunchilik munosabatlariga endi qadam qo'yilgan O'zbekiston hayotida qabul qilingan qonunlardan biri bo'lib, tadbirkorlik bilan bog'liq barcha munosabatlarni shuni huquqiy tartibga solishga oid moliyaviy bozorni tartibga solmagan.
Iqtisodiy munosabatlarni chuqurlashtirish, bozor munosabatlariga bosqichma-bosqich o'tish jarayoni tadbirkorlik faoliyati to'g'ridan-to'g'ri muhim qonunlarni yanada takomillashtirishi vazifa qilib qo'ydi. 199 yil va undan k yin qabul qilingan tadbirkorlikka bag'ishlangan qonunlar va ularga yordam o' t ' t o'tkazmalar va qo'shimchalar bekor hayot va hayotiy 2000 yil 25 mayda O'zbek O'zbekiston Respublikasining "Tadbirkorlik yangi faoliyati erkinligi kafolatlari to'g'risida"gi qarori qabul qilindi. . Ushbu qonun boshqa qonunlardan farq qilgan. Qonun bilan tartibga solinadigan munosabatlarning xusussssiyatlari turlicha bo’lishi mahsulot ishlab chiqarish, uning boshqaruvi ham har xil bo’lganiga e'tibor beriladi.
Tadbirkorlarni rivojlantirish va bozor munosabatlarining tashkil topishi uchun moddiy zamin zarur edi. Uch masalani hal qilishda 1991 yil 19 noyabrda qabul qilingan O'zbeyekiston Respublikasining “Davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish to'g'risida”gi qonuni muhim kapital ega” qonunga ko'ra kuchga ega bo'lgan bozor iqtisodiyotini rivojlantirishga ko'maklashish davlat mulkini o'zgartirishni tashkil etish. huquqiy asoslarini belgilab beradi. Shaxsiy mulk egaligida xususiy mulkning tashkil topishi va tadbirkorlar faoliyati bilan faol yordami uchun qo‘shimcha moddiy yordam beradi.
O'zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti I. A. Karimovning chaqirig'i, O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining birinchi sessiyasidagi ma'ruzasida kichik tadbirkorlikni rivojlantirish va iqtisodiyotni rivojlantirish xususiy mulkning erkinliklariga e'tibor qaratdi. chiqarishda hal qilish farovonlik mavqei, ayni vaqtda uning aholilik muammolarini echishda ham muhim amalga oshirishga erishmog'imiz lozim”, - deya ta'kidladi.
Tadbirkorlikni xususiy mulk manbaida amalga oshirish shaxsiy huquq layoqatini kengaytirdi, ularning oldingi cheklashlaridan ozod, endi ular faqat shaxsiy shaxsiy va madaniy narsalarni ta'minlash uchun emas, balki balki balki ishlab chiqarish, tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish jarayonida o'z ishlab chiqarishimni o'z ichiga oladi. yollanma mehnatni ham jalb qilish orqali borish va buning uchun ishlab chiqarish undan chiqarishda kerakli bo'lgan qurilmalar va aloalarga ega bo'lish kabi huquqlarga erishdilar.
Yangi iqtisodiy va iqtisodiy tizimga jamiyatdagi ijtimoiy va mulkiy munosabatlarning va ularni tartibga solishga moslashtirish qonuniy boshqaruv va tartibotlarning va ahamiyati jiddiy o‘zgarishlarga olib keldi. Huquqiy2 normalar vositalarida tartibga soladigan tadbirkorlik bilan bog’liq mulkiy va shaxsiy munosabatalr, ushbu munosabatlardagi ishtirokchilarning teng huquqligi olinganligi holda, ma'muriy-buyruqbozlik usullariga emas, balki maldagi qonun hujjatlari asosida hal.
Barcha shaxsiy va mulkiy munosabatalrni tartibga solishda O’zbektiston Respublikasi Konstitutsiyasining 15 loyihasiga qonunlarning ustunligi so’zsiz tan olish. Biz qadam’ qo‘ygan huquqiy davlatning fikrlash ham bo‘lishi iboratdir.

Tadbirkorlik faoliyatining tarixi uzoq o‘tishga borib 321 taqalsada, uning ilmiy tadqiqoti bozor iqtisodiyoti deganda VII asrga kelib paydo bo‘lgan va mulkdor tushuncha bilan bir xil tushunilgan. Mulkchilikning turli usullariga, malakali iqtisodiyotni ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatishni tashkil etish, turli xil shakl va usullarda bo‘ladi. Ularning tadbirkorlik faoliyatiga tegishli o‘rin tutadi va bu faoliyat mulkchilikning turli xil turlarini iqtisodiy jihatdan ro‘yobga chiqarish yoki foyda olish amalga oshirish. Hozirgi kunda turli ilmiy-nazariy adabiyotlarda tadbirkorlik faoliyati va biznes xususida, yo‘nalishlari, jarayonlari, huquqiy-iqtisodiy boshqaruvning to‘g‘risida ko‘plab olimlarning fikrlari, mulohazalari keng o‘rin egallamoqda. Ularda ko‘pincha tadbirkorlik faoliyati va biznesni bir xil tarzda talqin qilinmoqda. Fikrimizcha, tadbirkorlik biznesdan farq qilib, tadbirkorlik – bu mahsulot ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatishga ijodkorlik, yangilik ruhi asosida yondashish bilan bog‘liq faoliyatdir. Biznes esa unga nisbatan keng qabul qilish bo‘lib, foyda nuqtai nazaridan foydalanish mumkin bo‘lgan faoliyatdir.