Mavzu: tabiatshunoslikni o’qitish metodikasi pedagogik fan sifatida

O’lkashunoslik burchagi. 
1- sinfdan boshlab o’quvchilar o’z o’lkalari, o’z 
joylarini o’rganadilar, tabiatda kuzatishlar olib boradilar, ekskursiyalarga 
chiqadilar. Boshlang’ich sinfda o’qish vaqtida ular boy faktik material to’playdilar, bu 
material o’lkashu-noslik burchagiga joylashtiriladi. Vaqt o’tishi bilan o’lkashunoslik 
burchagida boshlang’ich sinfning avvalgi bitiruvchilari yiqqan qimmatli materiallar 
to’planib boradi, undan tabiatshunoslikni o’qitishda muntazam ravishda foydalaniladi. 
o’lkashunoslikburchagi tabiatshunoslik xonasida yoki alohida sinfda barpo etiladi. 
Material uch bo’limga ajratiladi: “Bizning o’lka”, “Ob-havo kalendari (taqvimi)” va 
“Tabiat belgilari”. 
O’lkashunoslik burchagiga o’quvchilar tayyorlagan, shahar, viloyat, tuman 
tarixi aks ettirilgan albomlar qo’yish lozim, mahalliy sanoat mahsulotlarini 
ko’rsatish ham mumkin. Bu bo’limda tabiat muhofazasi masalalari (davlat 
muhofazasiga olingan o’simlik va hayvonlarning fotosuratlari yoki rasmlari va shu 
kabilar) aks ettirilishi, viloyat yoki o’lkada joylashgan qo’riqxona va 
zakazniklarning nomlari ko’rsatilishi kerak. Ob-havo taqvimi stenddan iborat bo’lib, 
uning markaziga chislo va oy yozilib, unga shu kungi ob-havo ma'lumotlari 
joylashtiriladi. Pastrog’ida termometr, mehnat darslarida o’quvchilar tayyorlagan 
fluger joylashadi. Ob-havoni ta'riflashda kartondan qirqilgan shartli belgilardan 
foydalaniladi. Termometr modelida ko’chadagi termometr bo’yicha havo harorati 
ko’rsatiladi. Shu yerga keyingi bir necha yillarning ob-havo taqvimi va harorat 
o’zgarishlari grafigi ham joylashtiriladi. Stendning uchinchi bo’limiga joyning ob-
havosi va uning belgilari haqidagi materiallar qo’yiladi. Bo’lim yorqin rasmlar bilan 
bezatiladi. O’lkashunoslik burchagiga “Yashil nazoratchilar”ning ish rejasi ham 
qo’yiladi. 
O’lkashunoslik burchagining materiallari tabiatshunoslik darslarida keng 
qo’llanilishi kerak, chunki ular faqat o’lka tabiati va xo’jaligi to’g’risidagi 

---

bilimlarni 
chuqurlashtiribgina 
qol-masdan, 
balki ilgari o’rganilganlarni 
mustahkamlashga ham yordam beradi. O’lkashunoslik materiallarini yig’ish 
maktabning hayot bilan aloqasini mustahkamlaydi, o’quvchilarning tabiat 
muhofazasi bo’yicha ishlarda baholi qudrat qatnashishlariga imkon beradi.