Mavzu: tabiatshunoslikni o’qitish metodikasi pedagogik fan sifatida

 
Bilimni tekshirish uchun savollar
1.
Tabiatshunoslikni o’qitishning shakllari haqida nima deya olasiz? 
2.
Dars nima? 
3.
Darsning didaktik maqsadini qanday tushunasiz? 
1.
Darsning umumiy sxemasi nima? 
2.
Tabiatshunoslik darslariga qanday talablar qo’yiladi? 
3.
Tarbiyaviy talablar nima? 
4.
Didaktik talablarni qanday tushunasiz? 
5.
Psixologik talablarning ahamiyati nimada? 
6.
Gigiyenik talablarning mohiyati nimada? 

---

7.
Tabiatshunoslik fanida qaysi dars tiplari mavjud? 
 
16- MAVZU. EKSKURSIYA DARSI VA UNING BOSHLANG’ICH
SINF O’QUVCHILARINING TABIATSHUNOSLIKNI
O’RGANISHDAGI O’RNI
Reja: 
1.
 
Ekskursiya vaqtida o’tkaziladigan va bajariladigan ishlar 
2.
 
Ekskursiya o’quv-taibiya ishlarining juda murakkab va qiyin shakli 
3.
 
Ekskursiya vaqtida to’plangan material 
Ma'lumki, tabiatshunoslik darslarida o’qituvchi barcha o’qitish metodlarini: 
og’zaki, ko’rgazmali va amaliy metodlami qo’llaydi. U o’simlik va hayvonlarni 
namoyish qiladi. Amaliy ishlarni bajarish yo’li orqali o’quvchilarni ayrim 
organizmlarning tashqi va ichki tuzilishi bilan tanishtiradi. 
Avvalgi boblarda yozganimizdek, sinfdagi darsda hayoti uzoq kuzatishni talab 
qiluvchi o’simlik yoki hayvonning rivojlanish jarayonini, har xil organizmlarning 
tabiiy sharoitlarda birgalikda yashashlarini ko’rsatib bo’lmaydi. Shuning uchun 
ham tabiatshunoslik o’qitish metodikasida darslarni to’ldiruvchi maxsus shakllar 
qo’llaniladi. Ekskursiyalarda bolalar tabiatdagi tabiiy guruhlashda, qishloq 
xo’jaligida, muzeylarda o’simlik va hayvonlar bilan tanishtiriladi. Ekskursiyalar avval 
qaror topgan tushunchalarni mustahkamlaydi, aniqlaydi, chuqurlashtiradi va 
umumlashtiradi. 
Ekskursiyalar darslar bilan chambarchas bog’lanadi: ekskursiyada ko’rilgan 
obyektlar kurs davomida ko’p marta yodga olinadi, to’plangan narsalar esa namoyish 
qilinadi. Yakunlovchi eks-kursiyalarda o’quvchilar avval olgan bilimlarini yanada 
mustahkamlaydilar, topshiriqlar bo’yicha mustaqil kuzatishlar o’tka-zadilar va 
material yig’adilar. 
Darslarning uy vazifalari bilan, xususan, eksperimental xarakterdagi 
topshiriqlar bilan bog’liqligi aniq va ravshandir. o’quvchilar uyda uncha murakkab 
bo’lmagan tajribalarni amalga oshiradilar, kuzatishlar o’tkazadilar. (Masalan, uyda 
daftarlariga sinfda ajratilgan gul qismlarini yoki hasharot bo’laklarini 
yelimlaydilar, jadval to’ldiradilar, rasmini chizadilar). Bu o’qitishning eng yuqori 
ko’rgazmalilikka va o’quvchilarning ijodiy mustaqilligiga asoslangan maxsus 
shaklidir. 
Dasturning deyarli har bir mavzusi bo’yicha ekskursiyalar mo’ljallangan. 
Vatanimizning tabiiy sharoiti ular sonini ancha ko’paytirishga imkon beradi.