Mavzu: so`z birikmasi va qo`shma gaplar

ein vil edel magedin - ein sehr edles Mädchen; ein edel ritter guot ein guter edler Kitter ya’ni aniqlovchini aniqlanmishdan (guot) keyin turishi. Bundan tashqari kesim quyidagi pozitsiyalarda turadi:
a). ikkinchi o‘rinda;
Ich weiz, hie vil nähen einen brunnen kalt. Ich kenne hier ganz nähe einen Brunnen mit kaltem Wasser.
b). uchinchi o‘rinda;
Den troum si do sagete ir muoter Uoten. Den Traum erzählte sie ihrer Mutter Ute.
Yangi yuqori nemis tili davrida nemis adabiy tilining yanada norma tartibini yuzaga keltirishda yoki normallashtirishda olib borilgan ishlar. Lo‘g‘atlar yaratilishi.
Nemis adabiy tili normalarini ma’lum tartibga keltirishda XVII XVIII asrlarda yaratilgan orfografik va ko‘p tomli lo‘g‘atlar muhim ahamiyat kasb etadi. Ana shu lo‘g‘atlarga quyidagilarni kiritish mumkun. Gotshedning 1748- yilda chop qilingan: «Deutsche Sprachkunst», nach den Mustern der besten Sohriftsteller des vorigen und jetztigen Jahrhunderts abgefasselt» (oldingi va hozirgi zamon yozuvchilarining na’munasi asosida nemis badiiy talaffuz qilish normasi) lo‘g‘ati; Iogan Xristofor Adelung- ning «Nemis tilining asosiy qurilish normasiga binoan kitobi 1782 va 1774-86 - yillarda chiqqan ko‘p tomli nemis tili lo‘g‘ati, nemis adabiy til normalarini yaratishda, orfografiyasini normallashtirishda, talaffuz qoidalarini ma’lum tartibga keltirishda muhim rol o‘ynaydi. Uning lo‘g‘ati «Wörterbuch» har bir so‘zning to‘g‘ri yo‘zilish qoidalarini o‘rgatuvchi qo‘shimchalar haqida so‘zning to‘g‘ri qo‘llanishi to‘g‘risida asosiy qo‘llanma bo‘lib qoladi.
Maks Yuleksning fikricha, «Adelung nemis tili grammatikasining otasidir (poydevorining quruvchisidir». Adeluning «lo’g‘at»i o‘z zamondoshlari bo‘lmish Gellert, Rabener va Gramlar tomonidan ham yuksak baholangan. Nemis klassik adabiyotining yirik vakili Audut Langin «Adelungning yuksak asari uning «Wörterbuch» lo’g’ati bo‘lib qoladi degan, chunki bu lo’g’at so‘zlarning to‘g‘ri yozilishi qoidalarini ko‘rsatuvchi, shu bilan birga talaffuz qilish normalarini ko‘rsatuvchi dastlabki muhim qo‘llanmadir».
Ikkinchi, ya’ni yana bir yangi lo’g’atning muallifi yangi yuqori nemis tili davrida yuzaga kelgan olim bu Genrix Kampedir. Genrixning lo’g‘ati, asosan XVII asrdan boshlangan puristik harakatni davom ettirib, nemis tilining chet tillaridan kirib kelgan so‘zlar ta’siridan saqlab qolishda muhim rol o‘ynaydi. Murakkab qo‘shma gaplar