Mavzu: soliq hisobi tizimi va hisob siyosati reja. Soliq siyosatini takomillashtirishda buxgalteriya hisobining o‘rni

«5-modda. Soliq haqidagi qonun hujjatlarining tamoyillari

1. Soliq haqidagi qonun hujjatlari soliq solishning majburiyligi, aniqligi, adolatliligi, soliq tizimining yagonaliligi, soliq haqidagi qonun hujjatlari oshkoraliligi va soliq prezumtsiyasi tamoyillariga asoslanadi.
2. Soliq haqidagi qonun hujjatlarining qoidalari ushbu Kodeks bilan o‘rnatilgan tamoyillarga zid bo‘lishi mumkin emas».⁸
Soliq kodeksida qayd etilgan soliq solish tamoyillari 1.2-jadvalda aks etilgan.
Mamlakatimiz mustaqil bo‘lganidan keyin o‘zining soliq tizimiga ega bo‘ldi, O‘zbekiston iqtisodiyotiga mos bo‘lgan soliq siyosati ishlab chiqildi.
Soliq siyosati kategoriyasini o‘rganishda O‘zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti I.A.Karimovning asarlariga murojaat qilishimiz lozim. Prezidentimizning asarlarida soliq siyosati borasida quyidagi fikrlar mavjud: «Soliq siyosatining vazifasi, bir tomondan, byudjet daromadining barqaror safarbarligini ta’minlashdan, ikkinchi tomondan, korxonalarni respublika uchun zarur bo‘lgan mahsulotlar ishlab–chiqarishni ko‘paytirishga rag‘batlantirishdan iborat»⁹.
Soliq siyosatiga ta’rif berishda yuqoridagi fikr asos qilinib olinishi maqsadga muvofiqdir.
Soliq siyosatiga olimlarimiz turlicha ta’rif berishgan. Shulardan ba’zilariga to‘xtalib o‘tamiz. Professor Q.Yahyoevning fikricha «Soliq siyosati davlatning soliq sohasidagi barcha tadbirlarni rejalashtirish, qonun, farmon va qarorlar ijrosini ta’minlash hamda uni tashkil qilishdagi ishlab – chiqilgan chora-tadbirlar yig‘indisidir».
T.Mirzaev, T.Toshmurodov, O.Abdullaevlar soliq siyosatiga quyidagicha ta’rif berishgan: «Soliq siyosati – har bir mamlakatda ma’lum vaqtda belgilangan kontseptsiya, mezon va vazifalar, davlat iqtisodiy va moliyaviy siyosatning asosiy tarkibi.
Davlatning soliqqa tortish uslublari, soliq turlari, ularni to‘lash tartiblarini takomillashtirishga bag‘ishlangan maqsadli tadbirlari, soliq siyosati iqtisodiy siyosatning umumlashgan ifodasi hisoblanadi».¹⁰