Mavzu: Smeta tuzish

Byudjetni (smetani) rejalashtirish

• Byudjet turlari va shakllarining soni cheksiz. Tuzilgan foyda va zararlar to’g’risidagi hisobotdan, buxgalteriya balansidan farqli ravishda byudjetning qat’iy rioya qilinadigan standart shakli yo’q. Byudjetning tuzilishi, byudjet nima haqdaligiga, tashkilotning katta-kichikligiga, byudjetni tuzish korxonaning moliyaviy tuzilishiga integratsiya qilinganiga, byudjet tuzuvchilarning malakasiga va tajribasiga bog’liq.
• Iqtisodiy adabiyotda byudjet ko’p hollarda ma’lum davrga, odatda bir yilga mo’ljallab, miqdor bilan, odatda pul bilan ifodalangan reja deb qaraladi.
• Yangi mahsulot ishlab chiqarish, yangi texnika va yangi texnologiyani joriy etish kabi muhim o’zgarishlar bo’lgan qo’shimcha kapital sarflashni talab qiladigan hollarda byudjetlar besh yilga va undan ko’proq davrga tuziladi. Tobora ko’payib boradigan miqdordan byudjetda uzoq muddatli rejalashtirish vositasi sifatida foydalaniladi.

korxonaning asosiy maqsadini ta`minlashda xizmat qiladigan jarayonlarni rejalashtiradi;

Smeta tuzishning ijobiy jihatlari

• korxonaning asosiy maqsadini ta`minlashda xizmat qiladigan jarayonlarni rejalashtiradi;
• alohida bo`linmalar faoliyatini muvofiqlashtiradi;
• korxona bo`linmalari rahbarlarini o`z vazifalarini samarali amalga oshirishlariga ko`maklashadi;
• korxona xodimlarini ichki tartib-qoidalarga rioya qilishlarini ta`minlashga xizmat qiladi;
• korxona alohida bo`linmalari rahbarlarini belgilangan rejalarning bajarilish darajasini baholashlarida asos bo`ladi.

korxonaning maqsadlariga erishishini ta`minlovchi xo`jalik muomalalarini rejalashtirish;

Smeta tuzish jarayonida quyidagi vazifalarni amalga oshirish nazarda tutiladi:

• korxonaning maqsadlariga erishishini ta`minlovchi xo`jalik muomalalarini rejalashtirish;
• barcha darajadagi rahbarlarni o`zlari javobgar markazlar maqsadiga erishishlarida rag`batlantirish;
• turli xil bo`linmalar faoliyatini muvofiqlashtirish. Bunda bo`linmalar xodimlarining manfaatlari e`tiborga olinadi;
• korxona joriy faoliyatini nazorat qilish, belgilangan tartib-qoidalarga amal qilinishini ta`minlash;
• javobgarlik markazlari va ular menejerlari oldiga qo`yilgan rejalarning bajarilishini baholashda asos vazifasini o`tash;
• menejerlar malakasini oshirishda ko`maklashish.