Mavzu. Siyosatshunoslik fani predmeti, maqsad va vazifalari

Demografik resurslar - hokimiyatning maxsus resurslaridir. Bu resurs boshqa resurslarni ishlab chiqaruvchi universal, ko‘p funksiyali resursdir. Inson- moddiy boyliklarning yaratuvchisi, askar va partiya a’zosi, bilim va axborotning egasi va tarqatuvchisidir. Shaxs o‘zining ko‘p sonli qirralaridan birida- birovning irodasini amalga oshiruvchi vosita sifatida foydalanilganda hokimiyatning resursi bo‘lib yuzaga chiqadi. Umuman, inson nafaqat hokimiyatning resursi, balki uning sub’ekti va ob’ektidir.

Hokimiyatning turlari va shakllari

Hokimiyat - boy va xilma-xil shakllarda, darajalarda ko‘rinadigan ijtimoiy hodisadir. Bu ko‘rinishlar ilmiy adabiyotlarda qanday resurslarga asoslanishiga ko‘ra, siyosiy, iqtisodiy, sotsial, madaniy-axborot, majburlovchi hokimiyatlarga ajratiladi.

Iqtisodiy hokimiyat - hokimiyatning mustaqil ko‘rinishlaridan biri hisoblanadi. U siyosiy hokimiyatdan farq qiladi. Iqtisodiy hokimiyat resurslar ustidan nazorat qilish, turli-tuman moddiy boyliklarga egalik qilishni anglatadi. Bu hokimiyat jamiyat taraqqiyotining odatdagi, nisbatan tinch davrlarida hokimiyatning boshqa ko‘rinishlari orasida ustuvorlik qiladi. Sababi, iqtisodiy nazorat- bu inson hayotining biror sohasini shunchaki nazorat qilish emas, balki jamiyatning barcha maqsadlariga erishish vositalari ustidan nazorat qilishdir.

Hokimiyatning mustaqil ko‘rinishlaridan yana biri- sotsial hokimiyatdir. U iqtisodiy hokimiyat bilan chambarchas bog‘langan. Agar iqtisodiy hokimiyat moddiy boyliklarni taqsimlash qobiliyatini anglatsa, sotsial hokimiyat esa sotsial zinapoyadagi o‘rinlarni - maqomlar, lavozimlar, imtiyozlarni taqsimlash qobiliyatini anglatadi.

Hozirgi zamon davlatlari katta sotsial hokimiyatga egadirlar. Ular sotsial siyosat yordamida aholi keng qatlamlarining ijtimoiy ahvolini yaxshilashga sezilarli ta’sir ko‘rsatishlari mumkin.