Mavzu. Siyosatshunoslik fani predmeti, maqsad va vazifalari

Ochiq siyosiy ong o‘zga ijtimoiy tajriba, boshqa milliy — madaniy qadriyatlar va an’analarni idroq qiluvchi ong turidir. Bu turda siyosiy voqelik umuminsoniy manfaatlarda, o‘zining inson zotiga mansubligidan kelib chiqib aks ettiriladi.

Yopiq siyosiy ong — korporativ, lokal, guruhiy me’yorlar va maqsadlar doirasida qoladigan ong turi. Bu turdagi siyosiy qarashning mazmuni guruhiy yoki individual tasavvurlar doirasidan chetga chiqmaydi. Mazkur tasavvurlar insonning faqat xususiy manfaatlari bilangina belgilanadi.

Ochiq va yopiq siyosiy ong turlari jamiyat rivojlanishining darajasiga, tarixiy shart-sharoitga bog‘liq. Kishilarning yaqqol ko‘zga tashlanadigan guruhiy qarashlari inqilobiy bo‘hronlar davrida ustunlik qiladi. Jamiyatning tinch rivojlanish davrida esa umumsivilizatsion qadriyatlar ustunlik qiladi.

Siyosiy ong ko‘zlangan maqsadning ruyobga chiqish ehtimollik darajasiga ko‘ra, real va xayoliy; mavjud siyosiy tartibotga bo‘lgan munosabatiga qarab hukmron va muxolif ongga bo‘linadi. U ko‘zlangan maqsadga erishish usuliga ko‘ra, islohotchi va inqilobiy; mazmuniga qarab faol va sust ong bo‘lishi ham mumkin.

Siyosiy ong siyosiy mafkura va siyosiy psixologiya darajalarida ham namoyon bo‘ladi.

Shunday qilib, siyosiy ong turli-tuman darajalarda, shaklda va turlarda namoyon bo‘ladi. Ular siyosiy voqelikni nafaqat o‘zaro aloqadorlikda aks ettiradi, balki uni ijod qiladi, o‘zgartiradi va rivojlantiradi.

Shunday qilib, siyosiy ong — sotsial sub’ektlar (individlar, guruhlar, sinflar, ijtimoiy birliklar)ning ijtimoiy hayotning siyosiy sohasi haqidagi bilimlari, tasavvurlari va baholashlarining yig‘indisidan iborat. U bilish — axborot berish, baholash, yo‘naltirish, tartibga solish kabi funksiyalarni bajarish bilan jamiyat hayotida muhim rol o‘ynaydi.⁵²