Mavzu: Shovqunning zararli ta`siri. Va uni muhofaza qilish. Reja: shovqunning zararli ta`sirlari. Shovqunning zararli normalari

Amaldagi qonunchilik
Mamlakatimizda atmosfera havosi sifati “Atmosfera havosini muhofaza qilish toʻgʻrisida”gi Qonun bilan tartibga solinadi. Biroq, ushbu Qonunda atmosfera havosini muhofaza qilish boʻyicha umumiy qoidalar belgilangan, yoqimsiz hidlar masalasi nazarda tutilmagan.
Sanitariya qoidalari va normalarida esa atmosfera havosiga zarar yetkazuvchi korxonalar faoliyatiga oid normalar belgilangan. Jumladan, “Aholi yashash joylarida atmosfera havosini muhofaza qilish boʻyicha” sanitariya qoidalari va normalarida (SanPiN 0350-17-son) sanoat xavfi, atmosfera havosining zararlanish manbai boʻlgan texnologik jarayonlar asosida faoliyat yurituvchi korxonalar, ularning alohida binolari va inshootlarining atrof-muhitga zararli taʼsirini kamaytirish maqsadida sanitar-himoya zonalari belgilangan.
(maʼlumot oʻrnida: sanitar-himoya zonalarning 5 toifasi: I toifa - 1000 m, II toifa - 500 m, III toifa - 300 m, IV toifa - 100 m, V - 50 m, mavjud boʻlib, bunday zonalar muayayn turdagi korxonalarning shu zona hududida faoliyat yuritishini nazarda tutadi)
Lekin mazkur qoidalarda ham aynan yoqimsiz hidlar va ularni tartibga soluvchi normalar oʻz aksini topmagan.
Shu sababli atrof-muhitni zararlovchi (ifloslantiruvchi) chiqindilar bilan bir qatorda, hid taʼsirining ruxsat etilgan maksimal darajasini huquqiy tartibga solish zaruriyati mavjud.
Xorijiy davlat tajribasi
Xorijiy davlatlarda yoqimsiz hidlarga qarshi huquqiy mexanizmlar yaratilgan. Masalan, Yaponiyada yoqimsiz hidlar bilan bogʻliq munosabatlar 1972-yilda qabul qilingan “Yoqimsiz hidlarni nazorat qilish toʻgʻrisida”gi qonun (“Offensive Odor Control Law”) bilan tartibga solinadi. Fransiyada AFNOR X-43-101, Niderlandiyada NVN 2820 standartlari mavjud. Germaniyada esa “Havo sifatini nazorat qilish boʻyicha texnik yoʻriqnoma” (Technical Instructions on Air Quality Control) amal qiladi.