Мавзу: Шовот тумани тарихи

3.2. Tumanning ijtimoiy hayoti, maorif, madaniyat va sog’liqni saqlash 
sohalaridagi ahvol. Shovot yangilanishlar bo’sag’asida 
Istiqlolga erishganimizdan keyin, barcha tumanlar qatori Shovot tumani 
ijtimoiy hayoti, madaniy ma’rifiy sohalarida o’zgarishlar sodir bo’ldi. 
Bilamizki, sho’ro davrida o’z arxivizga ega emas edik. 1992 yida tuman 
hokimligi yordamida arxiv (xujjatgoh) tashkil qilinib, tumanimiz tashkilot, 
korxonalari davlat tashkilotlari, jamoa xo’jaliklari hujjatlari to’plandi. Hozir bu 
hujjatgohda 20 ming jilddan ziyodroq hujjat saqlanmoqda. Ular asosan tumandagi 
korxona tashkilotlar, muassasalar jamoa xo’jaliklari a’zolarining shaxsiy tarkibiga 
oid hujjatlardir.
1
Tumanimizda ―Ta’lim to’g’risidagi‖ qonuni va O’zbekiston Vazirlar 
Mahkamasining 2004 yil 9 iyuldagi ―2004-2009 yillarda maktab ta’limini 
rivojlantirish davlat umummilliy dasturini amalga oshirish chora tadbirlari 
to’g’risidagi‖ 321 sonli qarori asosida, 2004-2006 yillarda 52- umumiy o’rta 
ta’lim maktabi uchunyangi bino qurildi. Bir qancha maktablar rekonstruksiya qilib 
ta’mirlandi. Hozirgi kunda 53 ta maktabning 27 tasi komkyuter bilan jihozlangan.
Tumanda 38 ta maktabgacha ta’lim muassasasi mavjud. 2007yil sentabrdan 53 – 
1
Шовот истиқболи. Ҳужжатларга асосланар тарих. 2007, 13 апрел.

---

56 
sonli maktab o’z faoliyatini boshladi.
1
Yoshlar yili munosabati bilan Ijtimoiyat 
qishlog’i 685 o’ringa mo’ljallangan qishloq kasb- hunar kolleji qad rostladi.
2
Tumandagi 53 umumiy taʼlim maktabi (shu jumladan, 1 litsey)da faoliyat 
yuritmoqda. Bolalar musiqa, sport maktablari, 5 kasb-hunar kolleji faoliyat 
koʻrsatadi. 45 
kutubxona 
(350 ming nusxa asar), 16 madaniyat uyi, Komiljon 
Otaniyozov nomidagi markaziy madaniyat va istirohat bogʻi, Zarif Ramatov 
nomidagi muzey, „Motamsaro ona― yodgorligi bor.(2008)
Maktab o’quvchilari orasidan muallimlar agronomlar, muhandis shifokorlar 
yetishib chiqa boshladilar. Hozir tuman yoshlari orasidan uch fan doktori akademik 
Azimboy Sa’dullaev, filologiya fanlari doktori Hamdam Abdullaev, Komiljon 
Eshjonovlar, ellikka yaqin fan nomzodlari yetishib chiqdilar. 1-sho’ro maktabiga 
qabul 
qilingan ma’rifat qaldirg’ochlaridan O’zbekiston, Turkmaniston, 
Qoraqalpog’iston xalq artisti K.Otaniyozov, SSSR Xalq maorifi a’lochisi Matrasul 
Xudayberganov, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan artist Mahmudjon Safaevlar 
yetishib chiqdilar. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan artist Maryam Ixtiyorova ham 
Shovot farzandi bo’lganidan faxrlanamiz.
Ijtimoiy sohani rivojlantirish dasturlari bo’yicha Shovot tumanida 
7 
stadion
 (shu 
jumladan, 
markaziy 
stadion), 
46 
sport 
zali, 
futbol, voleybol, basketbol
 maydonlari va boshqalar sport inshootlari mavjud. 
3 
kasalxona
 (shu jumladan, bolalar kasalxonasi, markaziy kasalxona, 534 oʻrin),
4 tish davolash punktlari, 4 qishloq vrachlik ambulatoriyasi, 3 feldsher akusherlik 
punkti, 15 qishloq vrachlik punkti, poliklinika, tugʻruqxona, dorixona va boshqalar 
tibbiy muassasalarda 270 vrach (har 10 ming kishiga 21,6 vrach) ishlab turibdi. 
„Obi hayot―, „Shovot― sanatoriylari faoliyat koʻrsatadi. 
Shovot—Toshkent yoʻnalishida yoʻlovchilar tashuvchi poyezdlar qatnaydi. Tuman 
avtomobil va temir yoʻllar orqali 
Qoraqalpogʻiston,
Turkmaniston va 
Rossiya
 bilan 
bogʻlangan. Shovot—Urganch yoʻnalishida avtobus va marshrutli taksilar qatnovi 
yoʻlga qoʻyilgan.(2008) 
1
―Shovot istiqboli‖. Davlat umummilliy dasturi amalda. 2008, 18 avgust 
2
―Shovot istiqboli‖. Barqaror rivojlanish yo’lida. 2008, 28 avgust. 

---

57 
Shovot tumanida Vayangonbobo (1—4, 9—14-asrlar), Katqalʼa (mil. av. 1-
asr), Tuproqqalʼa (mil. av. 1-asr) arxeologiya yodgorliklari mavjud bo’lib, 
Vayangonbobo maqbarasi (15-asr), Yusuf Hamadoniyning ramziy maqbarasi 
bor.
1932-yildan
 „Shovot istiqboli― tuman gazetasi nashr etiladi (adadi 1000).