Mavzu: Shaxs faoliyatining turlari va uning ta'lim olishga ta'sir kuchi

“Motiv” va “motivatsiya” tushunchalari

Motivatsiya – inson xulq-atvori, uning bog’lanishi, yo’nalishi va faolligini tushuntirib beruvchi psixologik sabablar majmuini bildiradi. Bu tushuncha u yoki bu shaxs xulqini tushuntirib berish kerak bo’lganda ishlatiladi, ya’ni: “nega?”, “nima uchun?”, “nima maqsadda?”, “qanday manfaat yo’lida?” degan savollarga javob qidirish – motivatsiyani qidirish demakdir.

Shaxsning xulqi va
o’zini tutishi:
ICHKI SABABLAR
1
2
TASHQI SABABLAR

Shaxsning xulqi va o’zini tutishi:

• ichki sabablar, ya’ni xatti-harakat egasining subyektiv psixologik xususiyatlari nazarda tutiladi (motivlar, ehtiyojlar, maqsadlar, mo’ljallar, istaklar, qiziqishlar va hokazolar);
• tashqi sabablar – faoliyatning tashqi shart-sharoitlari va holatlari. Ya’ni, bular ayni konkret holatlarni kelib chiqishiga sabab bo’ladigan tashqi stimullardir.

Shaxsdagi mavjud ehtiyojlar guruhi

Rus olimi R. Nemov shaxsdagi motivasion sohani quyidagicha tasavvur qiladi.

• fiziologik (tashnalik, ochlik, uyqu), jinsiy, moslashuv

Biologik ehtiyojlar

• mehnat qilish, bilish, estetik va ahloqiy-ma’naviy ehtiyojlar

Ijtimoiy ehtiyojlar

Shaxs ehtiyojlarining yangi modeli

• fiziologik ehtiyoj. Unga tashnalik, ochlik, dam olish, uy-joy hamda jinsiy aloqaga bo’lgan ehtiyojlar kiradi;
• xavfsizlik va kelajakka ishonch ehtiyoji. Bu ma’lum bir guruh psixologiyasiga xos bo’lib, o’z ichiga insonlarning bir-birini tushunishi, sevgi va o’zaro ijtimoiy munosabatlarga kirishimliligi, bog’liqligi, qo’llab-quvvatlashi kabi ehtiyojlarni qamrab oladi.
• munosabatlar ehtiyoji – yaxshi munosabatlarga kirishish, sevimli bo’lish, biror guruhga tegishli bo’lish;
• hurmat qilish ehtiyoji. Bunga o’zini o’zi hurmat qilish va tan olish ehtiyojlari kirib, bu ham o’sish ehtiyojiga taalluqlidir.

Муаммоли савол берилади
Фикр ва ғоялар билдирилади ва жамлаб борилади
Фикр ва ғоялар гуруҳланади
Аниқ ва тўғри жавоблар танлаб олинади