Mavzu real sektorning makroiqtisodiy tahlili iqtisodiyot kafedrasi katta o’qituvchisi: J. Ataev

NOMINAL VA REAL AGREGATLAR

• 
  Nominal agregatlar deb joriy davr baholarida o‘lchanadigan agreagatlarga aytiladi.
  
• 
  Real agragatlar deb bazis davr baholarida o‘lchanadigan agregatlarga aytiladi.
  

YAIMni HISOBLASH USULLARI

1) Omillar qiymati bo’yicha o’lchash:

YaIM (omillar qiymati bo‘yicha) = hamma omillar daromadlarning summasi (daromadlarga soliqlarni to‘lashdan ilgari) =W+OS

2) YaIM (bozor baholari bo‘yicha) = YaIM (omillar qiymati bo‘yicha) ITS

W+OS+ITS (2)

Bu yerda:

W – ishchilarga ish haqi va boshqa to‘lovlarni jamlovchi ko‘rsatkich;

OS – ishlab chiqarish birliklari joriy operatsiyalardan olgan (YaIM) yangi foyda (o‘z ichiga ijara to‘lovlari, foiz to‘lovlari, amortizatsiya va foydani oladi);

ITS – subsidiyalar chiqarib tashlangan bilvosita soliqlar (sotuvdan va xo‘jalik faoliyati uchun korxonalar davlatga to‘lagan soliqlardan korxonalar davlatdan olgan transfertlar ayriladi).

YALPI JAMG‘ARMANI YALPI ISTE’MOL QILINMAGAN DAROMAD SIFATIDA ANIQLANISHI

GNI=GDP+YF (3)

GNDI=GNI+TRF (4)

 Bu yerda:

GNDI – yalpi milliy ixtiyoridagi daromad;

YF – xorijdan olingan sof moddiy omillar daromadi;

TRF – xorijdan olingan sof moddiy omillar daromadi;

MAMLAKAT IQTISODIYOTIDAGI YALPI JAMG‘ARMALAR

• 
  S=GNDI-C (5)
  
• 
  (G) va (3) tenglamalar yordamida quyidagi muhim munosabatni olamiz.
  
• 
  (S-I) = (x-M)+YF+TRF (6)
  

UY XO‘JALIGINING ISTE’MOLI VA IXTIYORIDAGI DAROMADI O‘RTASIDAGI ARIFMETIK BOG‘LIQLIK

C=a+b YD

a>0, 0

 

• 
  Iste’mol funksiyasining bunday ko‘rinishda yozilishi iste’molga chegaralangan moyillik (MRG) ning o‘zgarmas va b ga teng bo‘lishini nazarda tutadi. Bu vaqtda iste’molga o‘rtacha moyillik (dC/dYD)dir