Mavzu: rdb qurilmasida o’qish dastur yurituvchilari. Reja

Programmani o‘qish qurilmalari. Avtomatning ishini yozib olishga mo‘ljallangan eltkichlar turli materiallardan tayyorlanadi. Perfolatsiyalangan qog‘oz lenta va magnit lenta keng tarqalgan. Magnitli lentaga yozuvlar ko‘ndalang magnit shtrixlar ko‘rinishida yoziladi. lenta uzluksiz harakatlanadi.
Programma magnitli lentadan quyidagicha o‘qiladi: magnit yozuvli lenta magnit golovka yonidan o‘tadi va golovkada EYUK hosil bo‘ladi. Kuchaytirgich olingan signallarni ijrochi mexanizmlarga uzatadi. Lentaning magnit golovkasi yonidan o‘tayotgan lentaning tezligi yozilayotgan paytda tezlikka teng bo‘ladi.
Programmalarni magnit lentadan va qog`oz lentadan o‘qiydigan qurilma. Perfolatsiyalangan qog‘oz lentali programma bir necha yo‘lakchada ma’lum tartibda joylashgan teshiklar tarzida yoziladi. Programma polzunning tok o‘tkazuvchi shifti yordamida o‘qiladi. Polzun planka ustida u bo‘ylab suriladigan lenta bilan birga vertikal holga harakatlanadi. Teshiklar shtift tagidan o‘tayotganda shtift zanjirni plankaga tutashtiradi va tegishli komandalarni beradi.
Programma kod ko‘rinishida yozilishi mumkin. Bu hol programma ishlanadigan yuza koordinata nuqtalarining shifrlangan raqamli qiymatlari yonida beriladi. Programma deshifratorga keladi, o‘qiladi va signallar boshqaruvchi signallarni hosil qilish uchun hisoblash qurilmasiga uzatiladi.
Boshqarishning 2-tipi: berk va ochiq tiplari mavjud. Ijrochi organlar aniq suriladigan hollarda boshqarishning ochiq tipi qo‘llaniladi. Bunda boshqarilayotgan zvenoning surilishi boshqarish
programmasining signallariga aniq mos kelishi lozim. Boshqarishning berk tipida teskari aloqa qo`llaniladi. Texnologik jarayon buzilganda komandaga tuzatish kiritiladi yoki bitta komanda tugagach, yangi komanda beriladi.
Uch koordinata bo`yicha programma yordamida boshqaradigan sistema ishlanadigan buyumning berilgan o‘lchamlar va shaklda chiqishni ta’minlaydi, shpindelning belgilangan aylanish chastotasini tanlaydi, supportni suradi, tezlashtirilgan siljitishlarni ulaydi, asbobni almashtiradi, sovitish sistemasini ishga tushiradi hamda qirindini yig‘ib oladi. Programma kodda sakkiz yo‘lli magnitli lentaga eziladi.
Sonli programma yordamida boshqarish sistemalarining bir necha avlodi o‘zgardi. 1968-1975 yillarda diskret yarim o‘tkazgichli elementar baza asosidagi sonli programma yordamida boshqarish vositalari ishlab chikilgan edi. Bu sistemalar birinchi avlodga mansubdir.
1972-yilda ularning o‘rnini integratsiya darajasi kichik bo‘lgan integral mikrosxemalar asosidagi vositalar egalladi. Bular sonli programmalar yordamida boshqarish sistemalarinig ikkinchi avlodi edi.
1980-yillarda katta integral sxemalar (KIS), mikroprotsessorlar (MP), va mikro-EXM asosida yaratilgan sonli programma yordamida boshkarish sistemalari joriy etila boshlandi. Bular sonli programma yordamida boshqarishning uchinchi avlodiga kiradi.
Stanokning sonli programma yordamida boshqarish sistemasini boshqarishning klassik sistemasi deb qarash mumkin. Uning tarkibiga
boshqarish ob’ekti va tashqi muxit haqida axborot manbalari, ijrochi qurilmalar, xisoblash-boshqarish qurilmasi kiradi.
Sonli programmalar yordamida boshqariladigan dastgohlar universal va umumiy bo`lib, ularni tezda qayta sozlab, istalgan turdagi ishlarni bajarish mumkin.