1.1. Raqamli ampermetr haqida umumiy ma’lumot
Ampermetr (amper va ...metr) — oʻzgarmas va oʻzgaruvchan tok kuchini oʻlchaydigan asbob; elektr zanjiriga ketma-ket ulanadi. Shkalasi asbobning oʻlchash chegarasiga muvofiq mikroamperlarda, milliamperlarda, kiloamperlarda darajalarga boʻlinadi. Oʻlchash chegarasini oshirish uchun shuntlab yoki transformator orqali ulanadi. Tok ta’sirida asbob mili buriladi; milning burilish burchagi tok kuchiga mutanosib boʻladi. Ishlash tarziga qarab, ampermetrlar magnitoelektrik, elektro-magnit, elektrodinamik, ferrodinamik, induksion, issiqlik, termoelektrik, toʻgʻrilagichli tizimdagi ampermetrlarga boʻlinadi.
Ampermetr elektr zanjiriga oqim o'lchanadigan elektr zanjirining o'sha qismi bilan ketma-ket ulangan bo’ladi. Shuning uchun ampermetrning ichki qarshiligi qanchalik past bo'lsa (ideal holda - 0), qurilmaning o'rganilayotgan ob'ektga ta'siri shunchalik kam bo'ladi. O'lchov chegarasini oshirish uchun ampermetr shunt (doimiy va o'zgaruvchan tok zanjirlari uchun), oqim transformatori (faqat o’zgaruvchan tok zanjirlari uchun) yoki magnit kuchaytirgich (doimiy tok zanjirlari uchun) bilan jihozlangan. Ampermetrni voltmetr sifatida ishlatishga harakat qilish juda xavflidir bu qisqa tutashuvga olib keladi. Muhandislik sohalarida turli xil shkala bo'linmalariga ega bo'lgan ampermetrlar qo'llaniladi
Dizayni bo'yicha ampermetrlar quyidagilarga bo'linadi:
elektron sxemalarsiz ko'rsatgichli o’lchov o’qi bilan o'lchanadigan;
elektron sxemalar yordamida ko’rsatgichli o’lchov o’qi bilan o’lchanadigan ;
raqamli ko'rsatkich bilan.
Ko'rsatkichli asboblar
Qurilmaning o'qi bilan harakatlanuvchi qismi o'lchangan oqimning kattaligiga mutanosib ravishda rulon burchagi orqali aylanadigan eng keng tarqalgan ampermetrlar.
Ampermetrlar magnitoelektrik, elektromagnit, elektrodinamik, termal, induksiya, detektor, termoelektrik va fotoelektrikdir. Magnetoelektrik ampermetrlar to'g'ridan-to'g'ri oqim kuchini o'lchaydi; induksiya va detektor - o'zgaruvchan tok; boshqa tizimlarning ampermetrlari har qanday oqim kuchini o'lchaydi. Eng aniq va sezgir magnitoelektrik va elektrodinamik ampermetrlardir. Ko'rsatkich o’lchov o’qi bo'lgan qurilmalar boshga qo'llaniladigan signalni kuchaytirish uchun qo'shimcha elektron sxemalar bilan jihozlanishi mumkin (ko'p magnitoelektrik qurilmalar uchun 50 mkA yoki undan ko'p bo'lgan boshning umumiy burilish oqimidan sezilarli darajada kam bo'lgan oqimlarni o'lchash uchun), ortiqcha yuklanishdan ko’rsatgich o’lchov oqini himoya qiladi va hokazo.
Do'stlaringiz bilan baham: |