Mavzu: Quduqlarni shtangali chuqurlik nasoslari yordamida ishtish tizimi tahlili va

 Quduq  debitini  aniqlash

. 

Qatlamda  suyuqlik  va  gaz  quduqdan  uncha    uzok  bo’lmagan  masofada  kichik 

tezlikda  xarakatlanadi,  shuning  uchun  chiziq  qonunga  bo’ysunadi.  Suyuqlik  uchun 

sizishning  chiziq  qonunida  quduq  debiti  qatlam  va  quduq  tubi  bosimlar  farkiga  to’g’ri 

proporsional. 

Suyuqlikning  bosim ostida tekis radial barqarorlashgan  xarakatlanish sharoitida 

quduq debitini suyuqlik sizishining  chiziq  qonuni  orqali  quyidagicha aniqlanadi. 

Sizishning chiziq qonuni yoki Darsi qonuni differensial ko’rinishda quyidagicha 

yoziladi. 

 

                             

                             

dr

dp

k







V

   V=k/µ*dp/dr                               (5) 

Bu   erda:  V-sizish tezligi,  

                  k-o’tkazuvchanligi,  

                  µ-qovushqoqligi,  

                  dp-  bosimning o’zgarishi,  

                  dr- quduqdagi masofaning o’zgarishi. 

Sizish tezligini quyidagicha aniklash mumkin: 

  

                   

F

Q

v



                                                (6) 

bu erda: Q- quduq debiti, 

               F-sizish maydoni ( yuzasi)  

Oxirgi ikki formuladan quyidagini olamiz: 

             

                     

dr

dp

k

F

Q







                        (7) 

sizish maydoni silndrning yon yuzasiga teng. 

                      

k

r

F











2

                          (8) 

unda          

---

                     

dr

dp

k

k

r

Q















2

                    (9) 

o’zgaruvchilarni ajratamiz:  

dp

Q

kh

r

dr











2

 

2. O’zgaruvchi r  uchun r

k

 dan R

k

 gacha   va  uzgaruvchi R  uchun R

k.tub 

dan R

kat

 

gacha chegarani tanlab yuqoridagi tenglamani integrallaymiz: 

                 









k

c

кат

туб

к

R

r

p

P

dP

Q

kh

r

dr

.

2





                                 (10) 

 

 

 Bundan Dyupyui formulasini topamiz: 

                 





c

k

туб

к

кат

r

R

P

P

kh