Mavzu: Qoraqalpoq xalqining etnologiyasi

Qoraqalpoqlarning moddiy va ma`naviy madaniyati. Qishloq xo’jalik qurollari er surishda gunda muyindiriq, pazna, mala, aroba, bel, ketman, uraq, jaba. Bu qurollardi ishlovchi ustolar qadimnan belgili bulgan. U haqida arxeologik, fol`klorlik, ezma manbalar mavjud. Dehkonchilikka bog`lik diniy va dasturiy marosimlar soqlanib kelgan. Balqni ovlash kershi, kaza, basay, chonichqi, ilme, ov, kema, shana orqali ovlangan.

Hunarmandchilik, kastachilik, zargarchilik, og`ashga, suyakka, toshqa nag`ishlar uyish, temirchi, og`ash ustosi, shuyinchilar bulgan, Bu hunarlar otadan-bolaga utkan. Qoraqalpoqlar orasinda 18-20 otadan berli temirchilik bilan shug`ullanuvchi odamlar bor. Qoraqalpoqlarda oylaning va nekaning bir nechta turlari bulgan- katta sem`ya, kichi sem`ya, og`ayinli odamlar sem`yasi (bir otaning bolalari). Urta Osiyo xalqlarida milliy kiyimlarning o’zgashaligi shu davirlardan boshlangan.

Xalq orasida tarqalgan naqilda «Dust boshga, dushman aeqqa qaraydi»- deydilar. Su boiz bu ekki kiyimga katta itibor beriladi. Bular galosh-masi va etik. Utmishdan meros bulgan xalqimizning qul hunari orqali bizga etib kelgan Savkele, Haykel, Arabek, Kiymachak, Turme, Aydanli, Qara uy milliy qadiryatlarimizdur. Aqbasqur, Qizilqur, Kergi, Iyin bog` va boshqada zargarlik buyimlari Qoraqalpoq xalqlarining o’ziga xos etnografik xususiyatlari takirorlanadi. Qoraqalpoq xotin-qizlarining o’ziga xos taqinchoqlarining turlari ham kup. Masalan, Arabek burniga salinadigan sirg`a. U gumish simdan dungalak etib yasalgan bulib, taqshi qaptollarida kuk rangli, fero’za tushli moyda-moyda hosil toshlar, oltin yalatilgan. U burinning ung tamoniga taqiladi. Qizlar uchun haykel, jumolaq tuyma, giltsolg`ish va kukirakmunchoq tog`ish dasturga aylangan. Shunday etib, har bir xalqning o’ziga xos kiyim-kechaklari mavjud. Bulardagi etnografik xususiyatlariga va o’zligiga qarab biz xalqimiz tarixin va Etnologiyasin o’rgansak buladi.