Mavzu: Qiyosiy pedagogikada tadqiqotlar gipologiyasi va OUYO'g'ilarida ta'lim variativligi
Reja:
1. B. Xolmsning ma’lumotlar taksonomiyasi.
2. Qiyosiy-tadqiqot metodlari. Qiyosiy tadqiqotlarning bosqichlari. I
3. Induktiv metod, gipotetik- dedugtiv metod.
4. Qiyoslash metodining tuzilishi: daskripsiya, interpregatsiya, qiyoslash.
5. Davlatlararo, OUYO'g'ilariaro ta'lim tizimini qiyoslash bosqichlari.
N. Belkanovning fikricha, qiyosiy pedagogika sohasida asosli, meyoriy va amaliy tadqiqotlar o‘zaro bir-birini to'ldiradi. B. Xolmzning konsepsiyasiga ko‘ra qiyosiy pedagogikaga “sof” va “amaliy” ijtimoiy fan sifatida qarash lozim.
Rossiya komparativisti K.N. Seykovich qiyosiy tadqiqotlaming metodologik va metodik asoslarini ijtimoiy-iqtisodiy muammolar va ta’lim tizimining rivojlanish tendensiyalari; ta’lim statistikasi; oliy ma’lumotli mutaxassisni tayyorlash mazmuni, shakli va o'qitish metodlari; ta’lim olganlik, ilmiy unvon va darajalar haqidagi hujjatlaming ekvivalentligi, tan olinishi va muammolariga ajratadi. Bunday boiinishni K.N. Seykovich bo‘yicha qiyosiy pedagogik tadqiqotlar yo‘nalislilari deb atash mumkin.
Buni quyidagi chizmada ko‘ramiz:
taxlil maxsus ishlab chiqilgan mezonlar asosida umumiy va farqli jihatlarini aniqlash, Yo’qoridagi farazlarni tekshirish maqsadida mezonlar asosida sinxron analitik taqqosni amalga oshirish
|
ma’lumotlar to’plash
Muammo tahlili
-farazlarni ilgari surish
Tarixiy va zamonaviy ijtimoiy sharoitlarni aniqlash
-qabul qilingan farazlar asosida ro’yobga chiqishi mumkin bo’lgan natijalarni tahlil qilish
Bashorat qilingan natijalarni kuzatilgan holat bilan taqqoslash
|
N. Belkanov qiyoslash metodi tuzilishini deskripsiya, interpretatsiya va qiyoslash turlariga bo‘ladi. Uning fikricha, qiyoslanayotgan har bir ma’lumot aniq parametrlar bo‘yicha bayon etilishi - bu deskripsiya. Keyin aniq vaziyatlarga ko‘ra tushuntirish metodi - interpretatsiY. Shundan keyingina bitta pedagogik holatning boshqa pedagogik holat bilan taqqoslanishi - qiyoslash metodi amalga oshirilishi lozim. Deskripsiya tadqiqot materiallarini ma’lum mezonlarga ko‘ra tanlash va tartibga keltirish bo‘Isa, interpretatsiya genetik, ya’ni tarixiy va funksional aloqalar tizimidagi holatlami tushuntirish demakdir. Qiyoslash esa ilmiy ishlab chiqilgan parametr (mezon)larga binoan sinchiklab tanlangan, tasniflangan, har tomonlama tahlil qilingan ma’lumotlarni taqqoslashni nazarda tutadi. Quyida qiyosiy - pedagogik tadqiqotlar tipologiyasini chizmada ко'rib chiqamiz:
Muallif, davlat
|
Tipi
|
Tavsifi
|
Dj.Beredey (AQSh)
|
Mamlakatshunoslikka oid (area studies)
|
Haqiqatni o’zgartirmay ko’rsatish
|
Qiyosiy nazariya (comporative approach)
|
Muamoli yondoshuv: bir yoki bir necha davlat miqiyosida alohida olingan muammoni har tomonlama ko’rib chiqish imkoniyatini beradi
|
Umumlashgan tahlil yondoshuvi- tadqiqot natijalari asosida o’rganilgan pedagogic fenomenning to’liq ko’rinishi yuzaga keladi
|
B.Xolmz (Angliya)
|
“sof” ijtimoiy fanlar
|
Ta’lim sifatini shakllantiradi unga muvaffaqiyat keltirmaydigan holatlarni bartaraf etishga harakat qiladi
|
“amaliy” ijtimoiy fanlar
|
Ta’lim siyosatini qabul qiladi, amaliyotga tadbiq qiladi, natijalari haqida ma’lumot beradi
|
B.Navrochinskiy (Polsha)
|
Statistic tadqiqot
|
Maktab tizimi va uning tashkiliy tuzilishi statistikasini o’rganadi
|
Dinamik tadqiqot
|
Rivojlanish jarayonlari, qarashlar va yo’nalishlarga e’tiborni qaratadi
|
Tushuntiruvchi tadqiqot
|
Muammoning kelib chiqish sabablari nimada va bartaraf etish yo’llari qanday degan savolga to’liq javob bera oladi
|
A.Djurinskiy
|
Fundamental tadqiqot
|
Metodologik, nazariy xarakterdagi savollar
|
Monotadqiqotlar
|
Bitta chet el ta’lim tizimi tajribasi
|
Binary tadqiqotlar
|
Ikki davlat: o’z davlati va chet el ta’lim tizimi tajribasi
|
Multitadqiqotlar
|
Bir nechta davlat ta’lim tizimi
|
Do'stlaringiz bilan baham: |