Mavzu: Qishloq xoʻjaligi korxonalarida xosil boʻluvchi organik chiqindilardan biogaz olish texnologiyasini ishlab chiqish. Mundarija

tonna) hayvonlar va o`simliklar organik chiqindilari hosil bo`ladi. Ayrim Yevropa va Osiyo davlatlari (Germaniya, Buyuk Britaniya, Rossiya va Yaponiya) dan tashqari, deyarli yer yuzining barcha mintaqalarida ular qayta ishlanmaydi [64, 72]. Bu chiqindilaridan oqilona foydalanish yo`llaridan biri – bu ularni anaerob sharoitda bijg`itish va ulardan bioenergiya ajratib olishdir [8].
Organik chiqindilarni qayta ishlash natijasida bioenergiya ishab chiqarish texnologiyasi hozirgi kunda dunyoning ko`plab davlatlarida qo`llanilmoqda. AQSHda organik chiqindilardan biogaz ishlab chiqishga alohida e`tibor beriladi. Chunki, bu usul energiya tannarxining arzonlashuvini ta`minlab beradi. Germaniya chorvachiligida har yili 200 mln tonna go`ng, shu jumladan 70 mln tonna suyuq holatda go`ng to`planadi. Ushbu chiqindilarning qayta ishlanishi natijasida olinadigan bioenergiya umummilliy energiya talabining 4 % ni qondiradi. Buyuk Britaniyada tabiiy gazga bo`lgan talabning 3.2 % biogaz ishlab chiqarish orqali ta`minlanadi. Yaponiya qishloq xo`jaligida har yili 56.5 mln tonna oqova holidagi hayvonlar organik chiqindilari hosil bo`ladi. Bu chiqindilarni qayta ishlash orqali olinadigan bioenergiya 1 mln tonna neft energiyasi o`rnini bosadi [64].

Xitoy va Hindistonda ham hayvonlar organik chiqindilaridan biogaz ishlab chiqishga alohida e`tibor beriladi. Hozirgi kunda ushbu ikki davlatda 300 mln dan ortiq kichik biogaz ishlab chiqaruvchi qurilmalar ishlab turibdi. Bu qurilmalar faoliyati natijasida har yili 300 mln tonna go`ng qayta ishlanib, bioenergiya ishlab chiqilmoqda. Shuningdek , hozirgi kunda Filippin, Isroil va Gvatemala davlatlarida ushbu texnologiya asosida bioenergiya olish yo`lga qo`yilgan. Bu davlatlarda har bir kilogramm hayvonlar organik chiqindilaridan tarkibida 60 % metan bo`lgan 0.63 m³ biogaz olinmoqda