Mavzu: Qayin (Betula) turkumi turlar biologiyasi, ekologiyasi va ko‘kalamzorlashtirishdagi ahamiyati. Reja: I kirish II asosiy qism

2.4 Oq qayin (Betula pendula Roth.)
birinchi kattalikdagi daraxt bo‘lib, balandligi 24-28metrgacha o‘sadi. Asosiy tanasi oq rangda bo‘lib, juda manzarali ko‘rinishga ega. Oq qayin erta hosilga kiradi, ochiq erlarda 10-15 yoshlarida, qayinzor o‘rmonida 20-30 yoshlarida hosilga kiradi. Qayin urug‘larining unuvchanligi yuqori – 80%. Qayin yog‘ochidan oliy sifatli faner tayyorlanadi. Bu qayin turi Rossiya o‘rmonlarida keng tarqalgan va asosiy o‘rmon hosil qiluvchi daraxt turlaridan biri hisoblanadi.
Кo‘kalamzorlashtirishda ahamiyati juda yuqori, oq tanasi va chiroyli barglari manzarali hisoblanadi. Daraxt tanasidan qayin sharbati olinadi. Bulardan tashqari turkumda daur qayini (Betula daurica Pall.) momiq qayin (Betula pubescens Ehrh ), Ermann qayini (Betula ermanii Cham. ) kabi muhim turlari bor. Shimoliy Amerikada qog‘oz qayini (Betula papyrifera Marsh.) keng tarqalgan. Barcha qayin turlari manzarali daraxtlar hisoblanadilar va ko‘kalamzorlashtirishda keng foydalaniladi. O‘rmon xo‘jaligida ham qimmatli daraxt turlaridan biri hisoblanadi.