Mavzu: qat’iymas to‘plamlar prinsiplari asosida ma’lumotlarni taxlil qilish. Matlab tizimida flt paketi. Ishdan maqsad

---

10-Amaliy mashg‘ulot 
 
Mavzu: QAT’IYMAS TO‘PLAMLAR PRINSIPLARI ASOSIDA 
MA’LUMOTLARNI TAXLIL QILISH. MATLAB TIZIMIDA FLT PAKETI. 
 
Ishdan maqsad: 
 
Qat’iymas to‘plamlar nazariyasi asosida qarorlar qabul qilish, Matlab dasturining 
Fuzzy Logical Toolbox paketining qat’iymas to‘plamlar asosida tuzilgan 
masalalarning modellashtirish asosida qaror qabul qilishni o‘rganish. 
Sinflashtirilgan ma’lumotlar asosida qarorlar qabul qilish algoritmlari asosida 
dasturlashtirishni amalga oshiramiz. Dasturlashtirish yuqoridagi algoritmlar asosida 
amalga oshiriladi. 
Lingivistik o‘zgaruvchilar va o‘zgaruvchilarning xarekteristikalarini Matlab 
tizimining Fuzzy Logic Toolbox paketidagi Membership Function Editor funksiyasi 
orqali kuzatishimiz mumkin bo‘ladi .
Dastlab talabalarning maruzaga qatnashishi lingivistik o‘zgaruvchisini Membership 
Function Editorda kuzatamiz. Bu rasmda talabalarning maruzaga qatnashishini 
,  qatiymas o‘zgaruvchilar orqali ifodalaymiz: 
2.5-rasm. Talabalarning maruzaga qatnashishini Membership Function 
Editorda ifodalash.
Endi talabalarning seminarlardagi faoliyati lingivistik o‘zgaruvchisini 
Membership Function Editorda kuzatamiz. Talabalarning seminarlardagi faoliyatini 
,va< juda faol> qatiymas o‘zgaruvchilar orqali ifodalaymiz: 

---

2.6-rasm. Talabalarning seminarlardagi faoliyatini Membership Function 
Editorda ifodalash.
Talabalarning nazorat ishlarining bajarilishi lingivistik o‘zgaruvchisini 
Membership Function Editorda kuzatamiz. Talabalarning seminarlardagi faoliyatini 
,  va  qatiymas o‘zgaruvchilar orqali ifodalaymiz: 
2.7-rasm. Talabalarning nazorat ishlarini bajarishini Membership Function 
Editorda ifodalash.
Talabalarning uy topshiriqlarini bajarishi lingivistik o‘zgaruvchisini 
Membership Function Editorda kuzatamiz. Talabalarning uy topshiriqlarini 
talabalarning seminarlardagi faoliyatini singari , va  
qatiymas o‘zgaruvchilar orqali ifodalashimiz mumkin. Bunda qatiymas 
o‘zgaruvchiga ega bo‘lgan talaba uy vazifalarini juda yomon bajargan.  
qatiymas o‘zgaruvchiga ega bo‘lgan talaba uy vazifalarini o‘rtacha bajargan. 
qatiymas o‘zgaruvchiga ega bo‘lgan talaba uy vazifalarini juda yaxshi 
bajargan hisoblanadi. Talabalarning uy topshiriqlarini , va 
 qatiymas o‘zgaruvchilarni yuqoridagi funksiya orqali ifodalaymiz: 
2.8-rasm. Talabalarning uy topshiriqlarini bajarishini Membership Function 
Editorda ifodalash.

---

Talabalarning faolligi lingivistik o‘zgaruvchi xarekteristikacini Membership 
Function Editorda kuzatamiz. Talabalarning faolligi ham
, va 
 qatiymas o‘zgaruvchilar orqali ifodalaymiz: 
2.9-rasm. Talabalarning faolligini Membership Function Editorda ifodalash.
Talabalar bilimining samaradorligi lingivistik o‘zgaruvchi xarekteristikacini 
Membership Function Editorda kuzatamiz. Talabalar bilimining samaradorligini 
ham ,  , va  qatiymas o‘zgaruvchilar orqali 
ifodalaymiz: 
2.10-rasm. Talabalar biliminingning samaradorligini Membership Function 
Editorda ifodalash.
Talabalarning bahosi lingivistik o‘zgaruvchi xarekteristikacini Membership 
Function Editorda kuzatamiz. Talabalarning bahosini ham , , 
,  va  qatiymas o‘zgaruvchilar orqali ifodalaymiz: 
2.11-rasm. Talabalar bahosini Membership Function Editorda ifodalash. 
Endi qatiymas nazoratchilar (kontroller) ning ishlash qoidalarini jadval 
shaklida qarab chiqamiz.

---

Faolligi 
Maruzaga qatnishishi 
bazan 
doimiy 
Sem
in
arl
arda
g
i 
faol
iy
at
i 
juda sust 
past 
o‘rta 
davriy 
o‘rta 
o‘rta 
juda faol 
o‘rta 
yuqori 
2.1-jadval. Talabaning maruzaga qatnishishi va seminarlardagi faoliyati 
lingivistik o‘zgaruvchilari orqali talabaning faolligini aniqlash.
Samaradorligi 
Nazorat ishlarining bajarilishi 
yomon 
o‘rta 
yaxshi 
Uy
to
pshiriql
ar
i 
ni
ng
baj
ari
li
shi
yomon 
yomon 
yomon 
o‘rta 
o‘rta 
yomon 
o‘rta 
yaxshi 
yaxshi 
yomon 
o‘rta 
juda yaxshi 
2.2-jadval. Talabaning nazorat ishlarining bajarilishi va uy topshiriqlarining 
bajarilishi lingivistik o‘zgaruvchilari orqali talaba bilimining samaradorligini 
aniqlash.
Baho 
Samaradorligi 
yomon 
o‘rta 
yaxshi 
juda 
yaxshi 
Faol
li
gi
past 
yomon 
yomon 
qoniqarli 
juda 
yaxshi 
o‘rta 
yomon 
qoniqarli 
yaxshi 
alo 
o‘rta 
yomon 
yaxshi 
juda yaxshi 
alo 
2.3-jadval. Talaba bilimining samaradorligi va faolligi lingivistik o‘zgaruvchi 
xarakteristikalari orqali talabaning bahosini aniqlash.
Yuqoridagi talabalarning natijalarni quyida keltirilgan algoritm orqali tekshirib 
ko‘ramiz. 

---

2.12-rasm. Talabalarning semestr davomidagi faoliyatini baholashdagi qarorlar 
qabul qilish algoritmi natijasining sxemasi. 
Talabalarning semestr davomidagi faoliyatini baholashda, ularning 
maruzaga qatnashishini, seminardagi faoliyatini, nazorat ishlarini bajarishini, uy 
topshiriqlarini bajarishini, faolligini, samaradorligini 1- 100 % lik darajada 
hisoblab, chiqqan natija asosida xulosa chiqaramiz. Bu algoritm talabaning 
maruzaga qatnashishini 57 %, seminarlardagi faoliyatini 60 % hisoblab, ulardan 
kelib chaqqan holda faolligini 57 % hisoblayapti. Nazorat ishlarini bajarishini 56 
%, uy topshiriqlarini bajarishini 72 % hisoblab, talabaning bilimi samaradarligini 
37 % ko‘rsatkichda hisoblayapti. Keyingi bosqichda talabaning faolligi va bilimi 
samaradorligidan semestrdagi faoliyatini 26 % natijani hisoblab bermoqda.