Mavzu: Pul nazariyalari

Dastlab merkantilistlar Adam Smit va Jorj Styuard tomonidan qattiq tanqidga uchradi. Ushbu olimlarning fikriga ko‘ra pul jamiyatning boyligi emas, balki shartli hisob birligidir. Pullar baho masshtabi sifatida ayirboshlash munosabatlarini ifoda etadi. Taniqli iqtisodchi olimlar P.Samuelson , J.Key metal pullar muomalasini inkor etganlar.

Nominallik pul nazariyasi – oldingi nazariya singari burjuaziya ilk rivojlanish davriga to’g’ri keladi va Angliyada paydo bo’ldi. Bu nazariya vakillari J. Berkli va J.Styuartlardir. Ularning asosiy g’oyasi: muomalada yemirilib to’la qiymatga ega bo’lmagan tangalar ham nominaliga qarab teng muomalada bo’lishini yoqlashidir. Puldagi oltinning qiymati muomalada rol o’ynamaydi, nominalida qancha ko’rsatilgan bo’lsa, shu asosiy rolni o’ynaydi deb hisoblaydi.

Bu nazariyani rivojlantirishga eng katta hissa qo‘shgan olim G.Knapp. 1905- yilda Knappning ”Pulning davlat nazariyasi” nomli kitobi nashrdan chiqdi. Pulning nominallilik nazariyasi XVIII asrda paydo bo‘lgan. Ushbu nazariya namoyondalari pulning Tovar xususiyatini inkor etdilar. Ular aytadiki pul qiymat va iste’mol qiymatiga ega emas. Pulning qiymati unga qo‘yilgan nominali bilan belgilanadi. Ular metal pullar emirilish xususiyatiga ega ekanligini ta’kidlashdi va qog‘oz pullar to‘lov vositasi sifatida moslashuvchan va qulay, ayirboshlash vositasi ekanligini e’tirof etishdi.

Bu nazariyani rivojlantirishga eng katta hissa qo‘shgan olim G.Knapp. 1905- yilda Knappning ”Pulning davlat nazariyasi” nomli kitobi nashrdan chiqdi. Pulning nominallilik nazariyasi XVIII asrda paydo bo‘lgan. Ushbu nazariya namoyondalari pulning Tovar xususiyatini inkor etdilar. Ular aytadiki pul qiymat va iste’mol qiymatiga ega emas. Pulning qiymati unga qo‘yilgan nominali bilan belgilanadi. Ular metal pullar emirilish xususiyatiga ega ekanligini ta’kidlashdi va qog‘oz pullar to‘lov vositasi sifatida moslashuvchan va qulay, ayirboshlash vositasi ekanligini e’tirof etishdi.

Knapp pulning nominallilik nazariyasini rivojlantirar ekan quyidagi xulosaga keldi.