MavZU: polikondensatsiya reaksiyalariga masalalar yechish

17 - AMALIY MASHG'ULOT
MAvZU: POLIKONDENSATSIYA REAKSIYALARIGA MASALALAR YECHISH
Sabaqtıń maqseti: Polikondensatlanish polimerlari hám olar tiykarında alınatuǵın plastmassalarning fizikalıq Ximiyalıq ózgesheliklerin urǵanıw boyınsha máseleler sheshiwdi urǵanıw
Polikondensatlanish polimerlari (smolasi) óndiriste: fenolaldegidli, aminoaldegidli poliefirli, poliamidli hám basqa hár qıylıları kóp isletildai. Olardıń bazilari termoplastik bolsa, geyparaları termoreaktiv bolıp tabıladı. Temperatura eliriwii menen olardıń fizikalıq-Ximiyalıq ózgeshelikleri, polimerlanish smolalariga salıstırǵanda kem ózgeredi.

Aldegidli smolalar alıw ushın : fenollar, krezollar, ksilenollar, anilin, melanin, mochevina, tiamochevina hám aldegidlardan (formal-degid, asetaldegid, furfurol) paydalanıladı. Poliefir smolalar, glitserin hám eki tıyanaqlı kislotalar ftal, fumar hám adipin kislotalarınan tayYar-lanadi. Epoksid smolalari ushın epixlorgidrin hám difenilopropanlar xomashYamasa esaplanadı. Kremniy organikalıq polimerla dixlor Yamasa trixlorsilanlar hám tiyisli efirlardan sintezlanadi. Bul xomashYolarning qariyib barlıǵın neftXimiya kombinatları jetkizip beredi.

Sanaatda fenoplastlar islep shıǵarıw procesi úsh tiykarǵı basqıshnı óz ishine aladı : polimerni sintezlash (fenol formaldegid smolasi), presslanadigan kompozitsiya alıw hám forma berip buyım soǵıw. Fenolning formaldegid menen reaksiyası tipik suyıq fazalı gomogen katalitik process bolıp tabıladı. Reatsiya dawamında aralıq ónimler payda boladı.
Paydalaniletuǵın katalizatorga qaray eki tipdagi termoplastik hám termoreaktiv smolalar alınadı.
Termoplastik (novolak) smolalar fenol muǵdarı artıqsha (6 buyım CH20 ǵa 7 buyım C6 H5 OH) alınǵanda xamda kislotalı katalizatorlardan (ádetde xlorid kislotasınan ) paydalanilganda payda boladı. Kislota formaldegidni protonlash hám karbonil, uglerodında elektron qısıqlıǵınıń artpaqtası esabine katalizlaydi:
AdabiJatlar
1. N. Úlkenyev, Ximiyalıq texnologiya, Tashkent 2008 jıl, 432 bet
2. A. A. Ismatov, T. A. Otaqo'ziyev, N. P. Ismoilov, F. M. Xatkeryev. Organikalıq bolmaǵan elementlar Ximiyalıq texnologiyası. Tashkent. Ózbekstan, 2002, 336 b.
3. Muxlenov I. P. Obshaya ximicheskaya texnologiya. CH. 1, 2. M.: vissh. shk., 1984, 1987. 255 i 263 s.
4. Tubolkin A. F., Tumarkina ye. S. i dr. Rascheti ximiko-texnologicheskix protsessov. Pod obshey redaksii prof. Muxlenova I. P., L., «Ximiya», 1976.
5. Axmetov R. S. Ximicheskaya texnologiya neorgonicheskiye veshestv. T. 1 i 2. M.: Ximiya 2002.
6. Amelin A. G. i dr. Obshaya ximicheskaya texnologiya. M.: Ximiya, 1977.