Mаvzu: Plan, karta profil tushunchasi. Masshtab

5-mа`ruzа

Mаvzu: Plan, karta profil tushunchasi.Masshtab

Mа`ruzа rеjаsi:

1. Plan , karta,profil haqida tushuncha

2. Kartalar klassifikatsiyasi. Topografik karta va uning elementlari

3. Topografik plan va kartalar masshtabi

4. Topografik kartalarning kartografik proyeksiyasi.
Yer yuzidagi barcha geografik obyektlarning konturlari shartli qabul qilingan ellipsoid yoki shar sirtiga proyeksiyalanib ma’lum darajada kichraytirilsa, yer yuzining matematik modeli, ya’ni globus hosil bo’ladi. Globus yer sharining sferik yuzadagi tasviri hisoblanadi.

Yer yuzining globusdagi tasviri quyidagi geometrik hususiyatlarga ega:

1) yer yuzidagi barcha masofalar globusda bir xilda kichraytirilib tasvirlanadi, ya’ni globus masshtab o’zgarmasligi hususiyatiga ega, demak, masshtab globusning hamma qismida bir xil bo’linadi;

2) yer sharidagi barcha burchaklar globusda o’zgartirilmasdan tasvirlanadi, ya’ni globusdagi biror burchak qiymati yer sharidagi shu burchakning qiymatiga teng bo’ladi; boshqacha qilib aytganda, yer sharidagi har qanday obyektning qiyofasi uning globusdagi qiyofasiga o’xshaydi. Globusda barcha meridianlar parallellarni to’g’ri burchak bo’yicha kesib o’tadi. Bu hususiyatga teng burchaklilik deyiladi;

3) globusda tasvirlangan har qanday obyektning maydoni uning yer sharidagi maydoniga teng bo’ladi.