|
Payvandlash transformatorlari turlari.
Payvandlash transformatorlarining texnik tavsifi
1-jadval
Ta’minlash
manbai-
ning turi
|
Kuchlanishi, V
|
Payvandlash toki kuchi, A
|
UD
E,
%
|
Talab qiladigan quvvati, kV.A
|
U1
|
Usyu
|
I nom
|
Rostlash diapazon
i
|
|
Suriladigan chulg‘amli transformatorlar
|
TD-101
|
220
|
65
|
50
|
30...50
|
20
|
2,1
|
TD-304
|
220;3 80
|
61...79
|
300
|
60...385
|
60
|
19,4
|
TD-504
|
220;3 80
|
59...73
|
500
|
100...560
|
50
|
26,6
|
TSK-
300
|
380
|
63
|
300
|
110...385
|
65
|
20
|
TSK-
500
|
380
|
60
|
500
|
165...560
|
65
|
32
|
|
Flyus ostida payvandlash uchun transformatorlar
|
TDF-
1001
|
220;3 80
|
68...71
|
1000
|
400...120 0
|
100
|
82
|
TDF-
1601
|
380
|
75...10 5
|
1600
|
600...180 0
|
100
|
182
|
TDF-
2001
|
380
|
68...79
|
2000
|
800...220 0
|
65
|
170
|
Keyingisi energetik kо‘rsatkichlarini yaxshilash uchun birlamchi chulg‘amga kondensatorlar parallel ulanganligi bilan oldingisidan farq qiladi.
Chulg‘amlari suriladigan transformatorlar kо‘pincha yoy bilan dastaki payvandlash uchun qо‘llanadi. Bulardan tashqari sochilma oqimini va payvandlash tokini magnit shuntini burab – о‘zakning о‘rtadagi harakatlanuvchi zvenosini burab (STSH markali transformatorlar), о‘zgartiradilar, shuningdek, kichik gabaritli TDP, TSP, ADZ rusumli transformatorlarni qо‘llaydilar, bularda tokni ikkilamchi chulg‘am seksiyalarini qayta ulash bilan yoki qо‘shimcha chulg‘amlar yordamida rostlanadilar.
Flyus qatlami ostida suyuqlanadigan elektrod bilan avtomatik va yarim avtomatik payvandlash uchun TDF rusumli maxsus transformatorlar ishlab chiqariladi (3rasmga va jadvalga qarang).
3-rasm. Flyus qatlami ostida yoy bilan payvandlash uchun TDF transformatori.
Flyus ostida payvandlashni kattaroq tokda olib boradilar, shuning uchun yoy turg‘un yonadi va yoyni VAT ning о‘sib boradigan shaxobchasida chok sifatli shakllanadi. (4-rasm, 3 va 4 egri chiziqlar). Demak, transformatorning tashqi VAT sekin pasayadigan bо‘lishi lozim (2 egri chiziq VAT ning qiyaligini kattalashtirish payvandlash toki qiymatini kamayishiga olib keladi, bunda payvandlash jarayoni turg‘un bо‘lishi mumkin, chunki yoyning tavsifi manbaning VAT bilan A1 va A2 nuqtalarida kesishishi chap tomonga suriladi.
4-rasm. Ta’minlash manbalarining volt-amper tavsifi (1 va 2) va flyus ostida payvandlash turida uzunlikdagi (3 va 4) payvandlash yoyning tavsifi.
TDF transformatorining sekin pasayadigan VATni chulg‘amli 4 (5-rasm) elektromagnit shunti 3 yordamida olinadigan, rostlanadigan alohida tok manbaidan ta’minlanadi. Shunt 3 pо‘lat plastinkalaridan yig‘ilgan va transformator о‘zagi 1 ning ichida kо‘zg‘almas qilib о‘rnatilgan. о‘zakda har biri ikkita g‘altakdan iborat bо‘lgan birlamchi 2 va ikkilamchi 5 chulg‘amlar о‘rnatilgan. Chulg‘amlar о‘zakda kо‘zg‘almaydigan qilib maxkamlangan va joylashtirilgan, natijada kattalashtirilgan sochilma oqim Fs olinadi.
5-rasm. Elektromagnit shuntli transformatorning chizmasi:
1 - о‘zak, 2 – birlamchi chulg‘am, 3 – shunt; 4 – chulg‘amlar, 5 – ikkilamchi chulg‘am.
Salt yurish rejimida birlamchi chulg‘ami 2 380 Vli tarmoq kuchlanishiga ulanadi.
Payvandlash konturi ochiq, unda tok yо‘q, salt yurish kuchlanishi Usyu80 V bо‘ladi. Transformatorni Usyu =(1,5...3,0) Ud shartidan kelib chiqib hisoblanadi. Yuklama rejimida, yoy yonganda transformatorning ikkilamchi chulg‘ami 5, payvandlash simlari va yoydan iborat bо‘lgan payvandlash konturi berk, undan payvandlash toki о‘tadi.
Shunt 3 chulg‘ami 4 da tok nolga teng bо‘lgan asosiy magnit oqimi Ft ning kо‘p qismi va sochilma oqim Fs shuntning magnit о‘tkazuvchi 3 orqali berkiladi, ikkilamchi chulg‘am 5 orqali о‘tmaydi. Bu holda payvandlash zanjirida tok eng kichkina miqdorni tashkil etadi. Agar shunt 3 chulg‘amida tok oshirilsa, Fs oqimi kamayadi, Ft oqimi kattalashadi, va payvandlash toki oshadi. Shunt chulg‘amida tok maksimal bо‘lganda Fs=0; Ft= Ft max va payvandlash toki ham maksimal.
Hozirgi zamon payvandlash transformatorlarida shunt chulg‘amida va demak payvandlash tokini boshqarish juda tekis va tashqi pо‘latdan distansion ravishda amalga oshiriladi. Qisqa tutashish rejimida payvandlash zanjiri elektrod va buyum orqali berkiladi. Flyus qatlami ostida yoy bilan payvandlash uchun qisqa tutashish toki Išt =(1,3-1,5)Id;
Bu shart TDF markali transformatorlarning barcha konstruksiyalarida bajariladi. Bu transformatorlarning texnik tavsiflari yaxshi (1-jadvalga qarang) lekin ular katta aktiv materiallar sarfini talab qiladi (shunt о‘zagiga transformator temiri va chulg‘amlari uchun mis) demak, ularning massalari katta bо‘ladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
G.N.Aleksandrova “Teoriya elektricheskix apparatov” M.Energiya 1985g.
SH.Ђ.Nasriddinov “Kon elektrotexnika” II qism “Konchilik korxonalarining elektr uskunalari” O’quv qullanma Tashkent 1995y.
A.I.Xonboboev, N.A.Xalilov “Umumiy elektrotexnika va elektronika asoslari” Toshkent 2000y
Babichev Yu.E. Elektrotexnika i elektronika. CH. 1: Elektricheskie, elektronnыe i magnitnыe tsepi: Uchebnik.-2006g.
Do'stlaringiz bilan baham: |
