Mavzu: O’zbekistonning jismoniy tarbiya tizimida yengil atletikaning o’rni. Reja

O'ZBEKISTONDA YENGIL ATLETIKANING RIVOJLANISH TARIXI
1900 yillarda Turkistonda yengil atletika alohida sport turi bo’lib ajralib chiqmagan edi. harbiy armiyada jismoniy tarbiya sifatida qo’llanilar edi. 1910 yillar oxirida Toshkent va Farg’onada yengil atletika tugaraklarida, ota-onasining oldiga ta'tilga kelgan Petirburglik, Xarkovlik, Moskvalik talabalar, havaskor yuguruvchilar, sakrovchilar va uloqtiruvchilar boshqa shaharlardan keldilar. 1916 yilda Farg’onaga Rossiyalik taniqli yuguruvchi Lev L’vovich Barkash keldi. U havaskor yengil atletikachilar bilan hamkorlikda Marg’ilon soy atrofida (280 m) yengil atletika maydonini jihozlashga kirishib, u maydonning chetini velopoygachilar va langarcho’p bilan sakrash uchun maydon tashkil qilindi. 1919 yilda Turkiston Respublikasi xalq ta'limi qoshida sport kollegiyasi tuzilib. musobaqalami maydonlarda tashkil qilish va o’tkazish masalalari bilan shug’ullana boshladilar. 1920-21 yillarga kelib 15 ta xarbiy-sport klublari va Farg’onada, Toshkenda, Samarqandda va boshqa shaharlarda 40 ta sport maydonlari qurildi. 1920 yilda Toshkentda birinchi o’rta Osiyo Olimpiadasi (futbol, yengil atletika, shaxmat va boshqa milliy sport turlari bo’yicha) bo’lib o’tdi. Yengil atletika sporti bo’yicha farg’onalik sportchilar yaxshi qatnashdilar. Yengil atletikaning 12 turi kirgizilib, bundan 8 tasida Farg’onaliklar birinchilikni qo’lga kiritdilar (G. Bernandskiy, D. Lodashevich, aka-uka Burmakinlar). estafetali (8-100) yugurishda Farg’onalik yengil atletikachilar 1-o’rinni oldilar. 1924 yilda Toshkentda birinchi bor o’rindiqli (Kraevoy) stadion (Pishevik nomli) ochildi. Xozirgi kunda bu stadionning o’rnida suvda suzish saroyi qurilgan. Shu yilning avgust oyida umum Turkiston jismoniy madaniyat bayrami o’tkazildi. 9 ta sport turi bo’yicha 260 ta sportchilar Respublikamiz viloyatlaridan qatnashdi. Birinchi o’zbekiston sportakiadasida 1927 yilda, 1928 yilda esa ikkinchi sportakiada bo’lib o’tdi. 1934 yil 5-12 sentyabr Toshkent shahrida o’rta osiyo respublikalarining sportakiadasi o’tkazildi. Bunda E. Putilov 100,200 m, 11,1s, 23,0s va 400 m 40,6s. Ayollarda esa 100m 13,3s va balandlikka sakrash bo’yicha L. Matemikova g’olibni qo’lga kiritdi. Yadro va nayza uloqtirish bo’yicha M. Toporova 800 va 1500 m - V. Texmestrenko, 5000, 10000 m V. Bezmkov, uch xatlab sakrash N. Bespokoynov. Disk uloqtirish bo’yicha T. Kuznikova, uzunlikka sakrash bo’yicha T. Basharina, 800 m yugurish bo’yicha T. Baltarina.