Mavzu: O’zbekistonda hokimyatlar bo’linishi prinsipining amal qilishi

 

KIRISH 

  

  Siyosiy  hokimyat  mavzusi  siyosatshunoslik  fanida  hal  qiluvchi  o’rinni 

egallaydi.  Siyosiy  hokimyat  jamiyat  ijtimoiy  hayotining  eng  muhim  elementidir. 

Bevosita uning vositasi orqali siyosiy tizim barcha elementlarining harakati amalga 

oshadi.  Hozirgi kunda O’zbekiston huquqiy davlat qurish va fuqorolik jamiyatini 

shakillantirish  yo’lidan  qat’iy  ketmoqda.  Yurtboshimiz    I.A.Karimov 

takidlaganlaridek, «...mustaqillikni mustahkamlash, jamiyatni demokratlashtirish va 

yangilash  biz  uchun  hamisha  birinchi  darajali  ustuvor  maqsad  va  vazifa  bo’lib 

qolaveradi.»

1

. 

  

Huquqiy  davlat  qurish  murakkab,  keng  qamrovli  va  ko’p  qirrali  jarayon 

bo’lib, rivojlangan  davlatlardan  tortib, endi rivojlanayotgan davlatlarning  eng  yangi 

tarixi buni ko’rsatib turibdi. 

   

Mustaqil  davlatchiligimizni  tashkil  etishda,  jahon  davlatchiligi  amalyotida 

sinalgan  tamoyil  –  hokimyatlar  bo’linishiga  asoslanishi  asosiy  Qonunimizda 

mustahkamlab qo’yildi. 

  Hokimyatlar  bo’linishi  tamoyili,  hokimkyat  organlarini  tashkil  etishning 

samarali  mexanizimi  sifatida  o’zini  ko’rsatib  kelmoqda.  O’zbekistonda 

mustaqillikning  dastlabki  yillaridayoq  qabul  qilingan  qonunlardan  biri  bo’lgan 

“Davlat  mustaqilligi  asoslari”  to’g’risidagi  qonunning  5-moddasidayoq  hokimyatlar 

bo’linishi  tamoyili  mustahkamlangan  edi.  1992  yil  8  dekabrda  qabul  qilingan 

Konsitutsiyamizning  11-moddasida  bu  tamoyil  uzil-kesil  konstitutsiyaviy  tarzda 

mustahkamlab  qo’yildi.  Ma’lumki  hokimyatlar  bo’linishi  tamoyili,  davlat 

hokimyatining  samarali  ishlashini  ta’minlaydi.  Bu  tamoyilga  ko’ra  yaxit  davlat 

hokimyati uch tarmoqqa ajratiladi va har bir tarmoq boshqasining faoliyatini nazorat 

etib turadi, shu tariqa hokimyat suiste’mol qilinishiga chek qo’yiladi. 

                                                             

1

 Karimov I.A. «Bizning bosh maqsadimiz  –  jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatimizni 

moderinizatsiya va isloh etishdir».O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining 2005 

yil 28 yanvarkuni bo’lgan qo’shma majlisida qilgan ma’ruzasi.T., «Sharq».. 2005. 34 –b. 

---

   

Hozirgi  kunda  davlatimizning  o’z  oldiga  qo’ygan  maqsad  va  vazifalariga 

qanchalik  tez  va  soz  erishishi,  ko’p  jihatdan  uning  davlat  organlariga  va  ularning 

samarali faoliyatiga bog’liq. 

Turon  zaminida  huquqqa  asoslanib,  faoliyat  yuritadigan  davlat  haqidagi 

fikirlar  asrlar  davomida  shakillanib,  sayqallanib  kelganligi  ko’pchilikka  ma’lum. 

Farobiy, Amir Temur, Alisher Navoiy, Bobur kabi buyuk mutafakkirlar fozil insonlar 

yashaydigan,  qonunga  asoslangan  adolatli  jamiyat  haqidagi  teran  fikirlarni  ilgari 

surganlar. 

   

Davlat  hokimyatini  tashkil  etishda,  hokimyatlar  bo’linishi  prinsipi  hozirgi 

kunda hokimyat tarmoqlari ishini samarali tashkil etishining sinalgan bir mexanizimi 

sifatida amal qilib kelmoqda. 

---